Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

Απεβίωσε ο νευροχειρουργός Χρήστος Αντωνιάδης

Τρίτη 29/1/2013
«Έφυγε» ξαφνικά από τη ζωή σε ηλικία μόλις 63 ετών ο διακεκριμένος νευροχειρουργός, Χρήστος Αντωνιάδης. Ο κ. Αντωνιάδης γεννήθηκε στην Ξηρολίμνη Κοζάνης, ενώ σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ.
Χειρουργούσε στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο. Η κηδεία του θα γίνει αύριο, στην ιδιαίτερη πατρίδα του.
Είχε γράψει τους στίχους για πολλά τραγούδια στην ποντιακή διάλεκτο, ενώ σε συνέντευξη του πριν από λίγες μέρες στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων είχε αναφερθεί στην μετάφραση της «Μήδειας» στα ποντιακά, που του πήρε πέντε χρόνια για να ολοκληρώσει.
Κίνητρο του, όπως είχε τονίσει, ήταν να μεταφερθούν, μέσω της Μήδειας, οι «αρχαίες μαγικές λέξεις», τα λεκτικά στοιχεία, δηλαδή, που άντεξαν στους αιώνες και διαφυλάχτηκαν στην ποντιακή διάλεκτο, μία μορφή λόγου που διατηρήθηκε λόγω της απομόνωσης του ποντιακού πληθυσμού για 2700 χρόνια.

Χρήστος Αντωνιάδης
Πηγή:Πόντιες 
Επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης. Γεννήθηκε στην Ξηρολίμνη της Κοζάνης και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Το 1976 μετέβη στην Γερμανία όπου και εκπαιδεύτηκε εντατικά στην μικροχειρουργική και στη νευροδιαγνωστική. Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Γερμανία όπου το 1982 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Εκλέχτηκε Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1992 και το 1998 επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ. Τα τελευταία χρόνια εργάζονταν ως Νευροχειρουργός στο «Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης». Με δική του επινόηση στη Νευροχειρουργική Κλινική του ΑΠΘ υπό την διεύθυνση του καθηγητή κ. Φάρογλου και όλων των συνεργατών της κλινικής ανέπτυξε νέα μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων με αποτελέσμα την ελαχιστοποίηση των υποτροπών και τον μηδενισμό της θνητότητας. Η μέθοδος αυτή σήμερα αποτελεί μια βασική μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων. Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 150 εργασίες που έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια ή έχουν δημοσιευτεί σε δύο διεθνή συνέδρια. Ασχολήθηκε με την ποντιακή μουσική, έχει γράψει ποντιακούς στίχους, που μελοποιήθηκαν και τραγουδήθηκαν από καταξιωμένους πόντιους καλλιτέχνες. Αξιόλογη είναι η συμμετοχή του στην ποντιακή δισκογραφία με κατ’ εξοχήν δικά του τραγούδια σε 7 δίσκους.

Τα τραγούδια που έγραψε ακούγονται καθημερινά από όλους του ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας που παρουσιάζουν ποντιακό πρόγραμμα και συνοδεύουν κάθε πολιτιστική εκδήλωση, γλέντι, γιορτή και χαρά, σε κάθε γωνία της γης, όπου ζουν Πόντιοι. Τραγούδια που περιγράφουν με τρόπο μοναδικό τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναδεικνύουν μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα. Ποιος δεν έχει ακούσει «Την Πατρίδα μ’ έχασα», «Πατρίδα μ’ άραεύωσε», «Μαυροθάλασσα», «Ορθοδοξία», «Χαρά» και «Χούι – Χούι». Ελάχιστοι είναι αυτοί, ακόμα και μεγάλοι δημιουργοί, που ευτύχησαν να κάνουν τόσες πολλές και μεγάλες επιτυχίες. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από το Χρήστο Χρυσανθόπουλο και έγινε δίσκος στον οποίο συμμετείχε ως ερμηνευτής ο Στέλιος Καζαντζίδης. Έχει μεταφράσει και διασκευάσει τη «Μήδεια» στην ποντιακή διάλεκτο.
Μήδεια στα ποντιακά γιατί και η Μήδεια... καταγόταν από τον Πόντο

Πηγή:Omogeneia.ana-mpa.gr

Πριν από λίγα χρόνια, ένας νευροχειρουργός κι ένας ηθοποιός συναντήθηκαν στην Τραπεζούντα του Πόντου, σε ένα ταξίδι -φόρο τιμής στην καταγωγή τους. Ο πρώτος σιγοψιθύριζε στα ποντιακά ένα τραγούδι και ο δεύτερος στο άκουσμα του ήχου και της γλώσσας πρότεινε κάτι που αρχικά φάνηκε περίεργο, όμως τελικά έχει πολλά σοβαρά επιχειρήματα...

"Θα έπρεπε να μεταφράσεις στα ποντιακά ένα αρχαίο δράμα" είπε ο ηθοποιός Ιεροκλής Μιχαηλίδης στον νευροχειρούργο Χρήστο Αντωνιάδη που εδώ και χρόνια ασχολείται, με μεγάλη αγάπη, με την ποντιακή διάλεκτο. "Μα κάτι τέτοιο θα ήταν ύβρις" ήταν η πρώτη του αντίδραση, όμως με τη δεύτερη σκέψη η πρόταση αυτή φάνηκε να αποτελεί τον ιδανικό τρόπο ώστε οι αρχαίες λέξεις που σώζονται στα ποντιακά να ακουστούν στο κοινό μέσα από ένα θεατρικό έργο. Άλλωστε, όπως επισημαίνει και ο ίδιος ο κ. Αντωνιάδης στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, "και η Μήδεια ήταν Πόντια καθώς καταγόταν από την Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου...."
Έπειτα από κάποιες αρχικές επιφυλάξεις, ο κ. Αντωνιάδης ξεκίνησε την προσπάθεια, που διήρκεσε πέντε ολόκληρα χρόνια και το κίνητρο, όπως εξηγεί, ήταν να μεταφερθούν, μέσω της Μήδειας, οι "αρχαίες, μαγικές λέξεις", όπως τις αποκαλεί. Με τον όρο αυτό περιγράφει τα λεκτικά στοιχεία που άντεξαν στους αιώνες και διαφυλάχτηκαν στην ποντιακή διάλεκτο, μία μορφή λόγου που διατηρήθηκε λόγω της απομόνωσης του ποντιακού πληθυσμού για 2700 χρόνια.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, αναφέρει τη φράση που συναντάται και στη Μήδεια "θα ανασκάπτω σε". Πρόκειται για τη χειρότερη κατάρα που υπήρξε στον ποντιακό ελληνισμό και περιγράφει την εκταφή των πτωμάτων. Η ίδια η Μήδεια τη χρησιμοποιεί απευθυνόμενη στον Ιάσωνα για να τον ενημερώσει ότι θα πάει τα παιδιά της στον ναό της ακραίας Ήρας ώστε να μην τολμήσει κανείς να κάνει εκταφή των πτωμάτων τους. "Κουβαλούμε αυτή την πληροφορία εδώ και χιλιάδες χρόνια ενώ η αντίστοιχη φράση δεν υπάρχει σε καμία άλλη διάλεκτο, σε καμία άλλη γλώσσα" τονίζει ο νευροχειρουργός -μεταφραστής.
Χρησιμοποιεί, εξάλλου, κι ένα δεύτερο, ιδιότυπο παράδειγμα, την έκφραση "να τρώω τον Θεό' σ", με την οποία ένας Πόντιος εκφράζει την απόλυτη αγάπη του σε κάποιον. "Κάτι που εκ πρώτης όψεως φαίνεται να παραπέμπει σε κανιβαλιστικές έννοιες, ανάγεται ουσιαστικά στις ρίζες του Χριστιανισμού και την παρότρυνση του Χριστού στους πιστούς κατά τη Θεία Κοινωνία "λάβετε φάγετε, τούτο εστίν τον αίμα μου" εξηγεί ο κ. Αντωνιάδης.
"Λένε ότι, στις κρίσιμες στιγμές ενός πολιτισμού, η πρώτη γενιά επιβιώνει, η δεύτερη κουράζεται και η τρίτη ψάχνει. Ανήκω στην τρίτη γενιά και είμαι βαθιά συγκινημένος από όσα πέρασαν οι Πόντιοι. Ήρθαν ρημαγμένοι, οικονομικά τραυματισμένοι και εξαθλιωμένοι. Το μόνο που κατόρθωσαν να 'κουβαλήσουν' ήταν η γλώσσα τους, το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα του ανθρώπου, που τον διαφοροποιεί από τα ζώα. Σε αυτήν, αλλά και σε όλες τις γλώσσες, πρέπει να υπάρχει παρελθόν, παρόν και μέλλον γιατί χωρίς αυτά εξαφανίζεται και το έλλειμμα είναι κυρίως κοινωνικό" τονίζει ο κ. Αντωνιάδης.
Με αφορμή άλλες προσπάθειες μετάφρασης αρχαίων ελληνικών κειμένων στα ποντιακά, στέκεται κυρίως στον εκπαιδευτικό και συγγραφέα Θεόδωρο Κωνσταντινίδη, για τον οποίο λέει πως, χάρη στην ευρεία γνώση του και την επιστημονική του κατάρτιση, καταφέρνει να κάνει την ποντιακή διάλεκτο προσπελάσιμη στο ευρύ κοινό. "Δεν μένει στις απόλυτα ποντιακές λέξεις. Προχωρά σε φιλολογικούς νεοτερισμούς, καθώς έχει τον τρόπο και τη γνώση να το κάνει και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Εγώ, από την πλευρά μου, προσπάθησα να πλησιάσω το νόημα της Μήδειας, να αποδώσω κάτι εύηχο που να μπορεί να το εκφράσει ένας ηθοποιός και να πλησιάζει το μέτρο του Ευριπίδη" σχολιάζει.
Όταν, όμως, τον ρωτάμε, αν τελικά θα απολαύσει το κοινό στο σανίδι τη Μήδεια στα Ποντιακά, απαντά πως κάτι τέτοιο δεν το γνωρίζει ακόμη και εύχεται "ο πολιτισμός να μην αποτελέσει και εκείνος ένα από τα θύματα της κρίσης..."
Π. Γιούλτση
© ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ και παραχωρούνται σε συνδρομητές μόνον για συγκεκριμένη χρήση.


Ένας γιατρός σώζει το ποντιακό τραγούδι 

Πηγή: e-Pontos

«Εντάμαν με την κεμεντζέν, σ΄ έναν πατεμασέαν/θα λέω τα πονετικά μ΄, μ΄ ισούλ΄ κον τοξαρέαν», δηλαδή «αντάμα με τη λύρα μου σ΄ έναν σκοπό επάνω/ θα πω για αυτά που με πονούν μ΄ ανάλαφρο τοξάρι». Για τον νευροχειρουργό Χρήστο Αντωνιάδη, πέρα από όσα περιγράφει στο τραγούδι του«Παιδίν δεκατετράχριονον» (το δίστιχο είναι παρμένο από αυτό), τα «πονετικά» σημαίνουν και κάτι ακόμη: αυτό που τον πονάει είναι να μην εξαφανισθεί η ποντιακή διάλεκτος. Με σύνθημά του «Η ποντιακή διάλεκτος δεν έχει το κουράγιο να πεθάνει», εδώ και 15 χρόνια γράφει στίχους στα ποντιακά μεταφέροντας ουσιαστικά τα βιώματα που «εισέπραξε» πριν από χρόνια από τη γιαγιά του με έναν και μοναδικό σκοπό: «Να μη χαθεί η γλώσσα μας. Αυτός είναι άλλωστε και ο μοναδικός λόγος που ασχολήθηκα με τη στιχουργική. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όταν μια γλώσσα-διάλεκτος δεν διδάσκεται στα σχολεία, είναι καταδικασμένη να πεθάνει. Και δεν θέλω να συμβεί αυτό στα ποντιακά» σημειώνει. Προσφάτως κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Πισάγκωνα δεμένος» (έχουν προηγηθεί ακόμη τέσσερις δίσκοι) με τις συμμετοχές του Κώστα Σιαμίδη στη λύρα, του Γιώργου Στεφανίδη στο τραγούδι και του Γιάννη Πολυχρονίδη στο νταούλι, ένα άλμπουμ που «πατάει» στα παραδοσιακά ακούσματα του Ανατολικού Πόντου (αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποντιακοί στίχοι συνοδεύονται από τη νεοελληνική απόδοσή τους).




Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη επαφή του Χρήστου Αντωνιάδη με τη μουσική. Όλα άρχισαν πριν από 15-16 χρόνια από ένα ταξίδι του στον Πόντο, στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του. Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο: η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνιάδη «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από τον Χρυσανθόπουλο, ενώ συμμετείχε, ως ερμηνευτής, ο Στέλιος Καζαντζίδης. Ήταν τραγούδια που μιλούσαν για τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναφέρονταν σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούσαν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.



Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν κρύβει τη συγκίνησή του και μόνο στη σκέψη ότι η ποντιακή διάλεκτος μπορεί να εξαφανισθεί. «Αυτή η προσπάθεια που γίνεται μέσω των τραγουδιών έχει ως στόχο να παραμείνει ζωντανή η ποντιακή λαλιά. Στους στίχους που γράφω, άλλωστε, δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να αναπαράγω τις ιστορίες που έλεγε η γιαγιά μου για τον Πόντο... Είναι συγκινητικό να βλέπω σήμερα μικρά παιδιά να μιλούν τη διάλεκτό μας. Γι΄ αυτό και δημιουργήθηκε αυτή η παρέα με τους λυράρηδες και τους τραγουδιστές: για να ασχοληθούμε με τη διάλεκτό μας. Και εγώ διάλεξα τον πιο εύκολο δρόμο: να γράφω στίχους».



Εκτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο: «Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες των νεότερων γενιών. Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα». Ως τότε, παράλληλα με την εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, θα συνεχίσει να επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του στην Κοζάνη σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να δίνει το παρών στις ποντιακές μαζώξεις, να τραγουδά, να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, αλλά κυρίως... να σκέπτεται και να γράφει στα ποντιακά.



«Σκοπός μας το “φρεσκάρισμα” της παράδοσης»



Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκοπεύει να κόψει τις ρίζες με το ποντιακό παρελθόν του. Δίνει πάντα το παρών σε εκδηλώσεις Ποντίων, χαίρεται να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα ποντιακά («από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω» ), ενώ διατυπώνει την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό. «Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον ποντιακό στίχο και την ποντιακή λύρα. Γι΄ αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής. Σεβόμενοι την παράδοσή μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον. Το κλασικό ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό. Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το... πείραμα που κάνουμε».

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ,αφήστε σχόλιο...