ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Μωμόγεροι

Από εργασία του Κετετζίδη Νικόλαου και του Δημοτικού Σχολείου Ριζού Ν. Πέλλας (http://dim-rizou.pel.sch.gr)
ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Στα παλιά χρόνια, τα παιδιά και οι νέοι του χωριού ντύνονταν καρναβάλια μόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Τριωδίου, δηλαδή της Τυροφάγου, και όχι όλες τις μέρες του Τριωδίου όπως σήμερα.
Οι στολές των παιδιών ήταν απλές. Φορούσαν παλιά ρούχα του παππού και της γιαγιάς ανάποδα, σκέπαζαν το πρόσωπό τους μ' ένα τσεμπέρι, έπαιρναν μια κουδούνα ή μια βέργα και λύρα μαζί τους και γυρνούσαν στους δρόμους και στα σπίτια του χωριού χορεύοντας, τραγουδώντας και φωνάζοντας.

Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι. Εκεί χόρευαν με τη λύρα χωρίς να μιλάνε και οι νοικοκυραίοι προσπαθούσαν να τους αναγνωρίσουν. Αν δεν τους αναγνώριζαν έφευγαν γι' άλλο σπίτι, ενώ αν αναγνώριζαν κάποιον φανερώνονταν και οι υπόλοιποι. Φεύγοντας τους έδιναν από μια καραμέλα και αυτή ήταν η χαρά των παιδιών.

Αφού γύριζαν όλα τα σπίτια του χωριού πήγαιναν στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού και ζητούσαν συγχώρεση γιατί την επόμενη μέρα ξεκινούσε η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. ΠΗΓΗ:Δημοτικόσχολείο Ριζού Πέλλας

Η Καθαρά Δευτέρα στον Πόντο
Από mavrokos
Καθαρή Δευτέρα
Στον Πόντο η Καθαρή Δευτέρα δεν ήταν ημέρα γλεντιού και πετάγματος αετού. Ήταν ημέρα γενικού καθαρισμού όλων των σκευών και αντικειμένων που είχαν σχέση με το φαγητό.  Για τον τελειότερο καθαρισμό χρησιμοποιούσαν την κατενή. Η κατενή είναι η γνωστή στους παλαιότερους αλισίβα. Σε ένα καζάνι έβραζαν νερό με στάχτη και μ’ αυτό καθάριζαν τα μεταλλικά και ξύλινα σκεύη και αντικείμενα. Τα κρεατοκούρα, τα ξύλινα κούτσουρα που επάνω έκοβαν τα κρέατα και έφτιαχναν και κιμά, όχι μόνο τα έπλεναν αλλά και τα έξυναν με αιχμηρά εργαλεία για να εξαφανιστεί κάθε ίχνος λίπους που ενδεχομένως είχε εισχωρήσει στο ξύλο. Παρομοίως έξυναν και τα κοβλάκια (ξύλινα δοχεία για βούτυρο) και τα καρσάνια (ξύλινες λεκάνες). Τα χάλκινα σκεύη αφού τα έπλεναν, τα έτριβαν με στάχτη για να γυαλίσουν. Επί πλέον καθάριζαν και τα διάφορα στρωσίδια του σπιτιού. ΠΗΓΗ:Αρχείον Πόντου, τόμος 17ος, σελίδα 220.ΑΠO:http://mavropouloskostas.wordpress.com/2010/02/08/%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%ce%b8%ce%b1%cf%81%ce%ac-%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%ad%cf%81%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%cf%8c%ce%bd%cf%84%ce%bf/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " ΑΠΟΚΡΙΕΣ "

ΜEΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ - ΠΑΣΧΑ

ΜEΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ - ΠΑΣΧΑ
Από εργασία του Κετετζίδη Νικόλαου και του Δημοτικού Σχολείου Ριζού Ν. Πέλλας                     
Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής ξεκινούσε την Καθαρή Δευτέρα. Από το προηγούμενο βράδυ τα παιδιά φιλούσαν το χέρι του παππού, της γιαγιάς ,του μπαμπά και της μαμάς. Αγκαλιάζονταν τα αδέρφια και φιλιόνταν. Την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας οι πιστοί πήγαιναν στην εκκλησία, κοινωνούσαν, παίρνανε αντίδωρο και από 'κει και πέρα όσοι αντέχανε κρατούσανε νηστεία για 40 μέρες. Τις τρεις πρώτες μέρες δεν τρώγανε τίποτα και δεν πίνανε ούτε νερό. Τη Σαρακοστή τα καφενεία ήταν ανοιχτά, ο κόσμος πήγαινε, αλλά δεν χόρευε κανένας. Κάθε Παρασκευή πηγαίνανε στην εκκλησία στους χαιρετισμούς. Όταν πλησίαζε η Μεγάλη Εβδομάδα σκουπίζανε τα σπίτια, τις αυλές και όλο το χωριό.

Το Σάββατο του Λαζάρου φτιάχνανε τα κουλούρια που τα έλεγαν "Κερκέλε" και μαζί με άσπρα αυγά τα δίνανε στα παιδιά την Κυριακή των Βαΐων όταν έψελναν.

Ερχόταν η Μεγάλη Εβδομάδα και δεν κάνανε δουλειές. Όλη την εβδομάδα πηγαίνανε στην εκκλησία. Τη Μεγάλη Πέμπτη ζύμωναν τα ψωμιά, έκαναν τα τσουρέκια και βάφανε τα αυγά. Το βράδυ πήγαιναν στα δώδεκα Ευαγγέλια. Βάζανε σε σακουλάκια διάφορα αντικείμενα, τα πήγαιναν στην εκκλησία να διαβαστούν για το καλό του χρόνου. Τη Μεγάλη Παρασκευή πήγαιναν στην εκκλησία, περνούσανε κάτω από τον επιτάφιο, κοινωνούσανε και μετά, στις 3.00, τρώγανε νερόβραστα φαγητά. Ερχόταν το Μεγάλο Σάββατο και όσοι δεν είχαν κάνει τα τσουρέκια τους τα κάναν την ημέρα αυτή. Έσφαζαν αρνιά, κότες, κόκορες, ότι είχε ο καθένας, και έκαναν τις ετοιμασίες για το Πάσχα. Οι γονείς ψώνιζαν κάποια δώρα για τα παιδιά και αυτά είχαν μεγάλη χαρά.

Το βράδυ της Ανάστασης, όλη τη νύχτα, ξημέρωναν. Μετά τις 2.00, με το πρώτο λάλημα του πετεινού χτυπούσε η καμπάνα. Όλο το χωριό πήγαινε στην εκκλησία προτού ξημερώσει έβγαινε η Ανάσταση. Μετά τις 4.00 γινόταν η λειτουργία. Όποιοι ήθελαν κάθονταν μέχρι το τέλος και οι άλλοι φεύγανε για τα σπίτια τους. Ο κόσμος είχε μαζί του αυγά, τα τσούγκριζε και έλεγε το "Χριστός Ανέστη". Το πρωί, μόλις σχολνούσε η εκκλησία, βάζανε τραπέζι και έτρωγαν ως το μεσημέρι.

Την πρώτη μέρα του Πάσχα τα καφενεία ήταν κλειστά. Όλος ο κόσμος ήταν έξω από τα σπίτια του και τσουγκρίζανε τα αυγά. Οι μεγάλοι, σε ομάδες 3 - 4 ατόμων πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι μαζί με μια λύρα, χόρευαν, τσούγκριζαν αυγά, τους κερνούσαν ούζο και μετά έφευγαν. Ερχόταν η δεύτερη Ανάσταση, η ώρα 12.00 το μεσημέρι. Πήγαινε πάλι ο κόσμος στην εκκλησία. Μετά όλο το χωριό μαζευόταν στην κεντρική πλατεία ή μπροστά στο σχολείο, κάποιος έπαιζε γκάιντα και όλο το χωριό χόρευε γιατί όλη την νηστεία δε χόρευε κανείς. Τα παιδιά έπαιζαν κυλώντας τα αυγά τους και όποιο είχε το πιο γερό αυγό και έσπαγε τα αυγά των άλλων τους τα έπαιρνε.                                           ΠΗΓΗ:Δημοτικό σχολείο Ριζού Πέλλας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " ΜEΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ - ΠΑΣΧΑ "

Ο Μάιος στον Πόντο

Σύμβολο της άνοιξης και της νεότητας ο μήνας των λουλουδιών, της βλάστησης και της καρποφορίας στον Πόντο ο Μάιος λεγόταν Καλομηνάς, από το επίθετο καλός και το ουσιαστικό μήνας.

Έρθεν ο Καλομηνάς, πία γάλαν, αν πεινάς. Όνταν έρτ’ ο Καλομηνάς, φυτρώνε τα χορτάρια, ντ’ έμορφα επρασίντσανε τα τσόλια τα παρχάρια.

Το πρωί της 1ης του Καλομηνά, έτρωγαν άρτο που είχαν φυλάξει από τη Μ. Πέμπτη, έπιναν γάλα, έβγαζαν τα ζώα από το μαντρί και τα οδηγούσαν στη βοσκή αφού τα στόλιζαν με πολύχρωμες κορδέλες, «τραχολίδια», και με κουδούνια. Τα οδηγούσαν κρατώντας στο χέρι βέργες από ανθισμένες αγριοτριανταφυλλιές, που τις έλεγαν μασούρας.

Στον Πόντο ο Μάιος συνδεόταν με δοξασίες και προλήψεις. Οι κάτοικοι πίστευαν ότι κινδύνευαν από μάγια και γι’ αυτό εκείνη την ημέρα προσπαθούσαν όλοι να προφυλαχθούν με σκόρδα, κρεμμύδια και μαγιοβότανα. Σύμφωνα με το έθιμο, κρεμούσαν στα σπίτια στεφάνια, σύμβολα της δροσιάς και της δύναμης της μαγιάτικης φύσης, θεωρώντας ότι θα τους μεταδοθεί η υγεία και η ζωντάνια της φύσης. Η έξοδος των αγελάδων για τις εαρινές βοσκές έπρεπε απαραίτητα να γίνει την πρωτομαγιά. Στα τέλη του Μαΐου θα άρχιζε η ομαδική μετάβαση των ζώων στους ορεινούς βοσκότοπους (παρχάρια).

Το Μάιο στον Πόντο γιόρταζαν τη μνήμη του Αγίου Χριστόφορου, μεγαλομάρτυρα από τα αρχαία Σούρμενα του Πόντου. Στις 21 Μαΐου γιόρταζαν τη μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, που λάτρευαν ιδιαίτερα
αναδημοσίευση απο την σελίδα στο facebook Σύλλογος Ποντίων Ν.Ξάνθης-Pontians' Association of Xanthi
 http://www.facebook.com/pages/%CE%A3%CF%8D%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CE%A0%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%9D%CE%9E%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B7%CF%82-Pontians-Association-of-Xanthi/108455312529940?sk=wall

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Ο Μάιος στον Πόντο "