Δευτέρα 5 Αυγούστου 2013

Παροίμιο – στίχοι στην ποντιακή διάλεκτο







Η Μαρία Μαυρίδου Καλούδη γεννήθηκε στην Ξάνθη και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη και στο Wuppertal της Γερμανίας ενώ κατάγεται από την Κερασούντα του Πόντου. Από τότε που θυμάται το εαυτό της, στόχο και σκοπό ζωής έχει να κατακτήσει τον κόσμο της λογοτεχνίας. Κάτι για το οποίο ακόμα εργάζεται. Εργάστηκε ως διερμηνέας, μεταφράστρια, γραμματέας και άλλα. Η αγάπη της για τα ζώα και το περιβάλλον ήταν η αφορμή να ξεκινήσει να γράφει με ήρωες τα ζώα. Δουλειές της:





1) «Ο ΟΥΣΤ ΑΠΟ ’ΔΩ», μυθιστόρημα για όλες τις ηλικίες με ήρωες τα ζώα της αυλή της, εκδόθηκε στην Ιταλία από τον εκδοτικό οίκο Il grappolo με τον τίτλο IL PUSSA VIA DI QUA (2003). Την μετάφραση στα ιταλικά έκανε η Όλγα Κοσμίδου, Dottoressa Magistrale in Lingue e Letterature Straniere. Στα ελληνικά διατίθεται δωρεάν στο internet. 
 2) «Η Πρέσβειρα των Χελιδονιών» μυθιστόρημα για όλες τις ηλικίες. Πήρε μέρος και απέσπασε το πρώτο βραβείο στην τηλεοπτική εκπομπή «ΝΑ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ» του Mega-channel τον Ιούνιο του 2003 και εκδόθηκε το 2004 από τον εκδοτικό οργανισμό Λιβάνη. 
 3) «Ο Νούμερο 28» των εκδόσεων ΕΡΩΔΙΟΣ, για όλες τις ηλικίες. Με πρωταγωνιστές ταχυδρομικά περιστέρια. 
4) «Στα χνάρια των Κομνηνών» των εκδόσεων ΕΡΩΔΙΟΣ. Ιστορικό μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινή ιστορία με φόντο την γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου, διανθισμένο με διαλόγους ποντιακούς. 
 5) «Της ζωής μας τα γραμμένα» από τον εκδοτικό οίκο «Αφοί Κυριακίδη» Μυθιστόρημα που θυμίζει ημερολόγιο, διανθισμένο με διαλόγους ποντικούς με μηνύματα αγάπης και σεβασμού προς το περιβάλλον, τα ζώα, την παράδοση τα ήθη και τα έθιμά μας. 
 6) «Το ματοζίνιχον (ματόχαντρο)» των εκδόσεων «Αφοί Κυριακίδη» Το προλογίζει η Ολυμπιονίκης μας Βούλα Πατουλίδου. Διανθισμένο με διαλόγους Ποντιακούς, Τουρκικούς καθώς και με την Μηχανιώτικη τοπολαλιά. Το βιβλίο αυτό στολίζουν με τον λόγο τους-ποιήματα οι φίλοι ποιητές: Αρκέτος Γιάννης, Καλογιάννης Σάββας, Σοφία Ξυνομήλου, Βούλα Πατουλίδου, Καπουσίδης Μανώλης, Παπαδοπούλου Ελένη. 
7) «Τα μυστικά του ανέμου» κοινωνικό- αστυνομικό μυθιστόρημα (εν αναμονή για την έκδοση) 8)«Τη φτεχού το καμίς» Θεατρικό σενάριο στην ποντιακή διάλεκτο
9) «Οι Χαρούληδες και οι Χαζούληδες» εικονογραφημένο για παιδιά 5-9 χρόνων, (εν αναμονή για την έκδοση) 
Πήρε μέρος σε δύο ποιητικές συλλογές και έχει γράψει θεατρικά σενάρια και πλήθος άλλων, μυθιστορημάτων, παραμυθιών, δοκιμίων, που όμως ακόμα βρίσκονται στα συρτάρια της. Με γνώμονα την άδολη αγάπη που μας προσφέρουν οι φίλοι μας τα ζώα, την αφοσίωση στην ελληνική γλώσσα και στις διαλέκτους της, την παράδοση στα ήθη και έθιμά μας, τον σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, η Μαρία Μαυρίδου Καλούδη συνεχίζει να πιστεύει η δύναμη βρίσκεται στα χέρια του αναγνώστη. Και καθότι ποντιακής καταγωγής, γνώστης και λάτρης της διαλέκτου που διαθέτει θησαυρό αρχαίων λέξεων και γραμματικών τύπων, την χρησιμοποιεί ως στολίδι στα βιβλία της που έχουν ανάλογο θέμα.

(Παροίμιο – στίχοι στην ποντιακή διάλεκτο, της Μαρίας Μαυρίδου Καλούδη

  • ΕννέαΙμερίτ’ και δέκα παρχανάδες:
(Εννέα άνθρωποι από την Ίμερα της Τραπεζούντας, και δέκα καταλύματα: λέγεται για ανθρώπους που δεν μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους) 

Εννέα Ιμερίτ’ και δέκα παρχανάδες    
άλλον τιδέν κ' ενούνιζαν, μανάχον τα παράδες.
Τρανόν κακόν, τρανόν πελάν, τρανά τυραννισίας.
ας σο πολλά τουν το φαΐν,επρέσταν τα κοιλίας.

  • Τα κάτας εξετίνεψαν κι οι ποντικοί χορεύ’νε:
(Οι γάτες πήγαν στην ξενιτιά και οι ποντικοί χορεύουν: λέγεται για εκείνους που ατακτούν όταν λείπουν τα αφεντικά)  

Τα κάτας εξετίνεψαν κι οι ποντικοί χορεύ’νε 
κι ατοίν οι αθεόφοβοι, τον βίον μουν γυρεύ’νε



  • Σ’ εμέτερον τογιαλάχ’ ουλ τρώγ’νε και πίνε.
[Από το δικό μας το γιαλάχ’ (πιάτο που τρώνε οι σκύλοι) όλοι τρώνε και πίνουν: λέγεται για εκείνους που ενεργούν αυθαίρετα]

Σ’ εμέτερον το γιαλάχ’ουλ τρώγ’νε και πίνε 
και για τ’ εμάς τη κουρεμέντ’ς, την γρίντζαν 'τουν αφήνε.


  •  Εμ’ τ’ ελαίας τ’εξ’ εμ’ τ’ ωβού τ’ απές.
 (Και το έξω της ελιάς  και το μέσα του αυγού: λέγεται για αυτούς που τα θέλουν όλα δικά τους) 

 Εμ’ τ’ ελαίας τ’ εξ’εμ’ τ’ ωβού τ’ απές, 
 Ουλε θέλ’ν’ ατα, εμείς ντο θαρρούν είμες;
 μιντέρε πα κι εφέκανε ’μας να ρούζουμε και κοίμες.


  •  Τα χόνα αλεύρα εποίκανε και τα αλεύρα χόνα.
(Έκαναν τα χιόνια αλεύρια: λέγεται για εκείνους που απέτυχαν στην εργασία τους) 

Τα σόνε αλεύρα εποίκανε και τα αλεύρα σόνε 
πολλά άσκεμα εσέβαν εμάς τα υστερνά τα χρόνε


  •  Ούλ οι παλαλοί, τρώγ’νε τη γνωστικού την εσείαν. 
(Όλοι οι παλαβοί τρώνε τουγνωστικού το έχειν-βιος: σημαίνει μεγάλο κακό που δύσκολα μπορεί να απαλλαγεί κανείς από αυτό)

Ούλ οι παλαλοί, τρώγ’νε τη γνωστικού την εσείαν 
ση γαζανεμί την στράταν, ερούξαν εμάς άλλον μίαν.
 


  • Ομπρός φουρνίν, κι οπίσ’ σουβλίν: 
 ( μπροστά φούρνος και πίσω σουβλί: λέγεται για δύο πράγματα ελαττωματικά και τα δύο)

Ομπρός φουρνίν, κι οπίσ’ σουβλίν, άσκεμα μαύρα ώρας, 
άμα κανείται με τ’απράεμαν, ξαν έρταν καλά ημέρας. 



    



Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ,αφήστε σχόλιο...