Καλλιόπη Μακρίδου από την Ινέπολη....

Γεννήθηκα το  Μάιο του 1907 στη Μικρά Ασία στο Ατσίτενο της Ινέπολης. Γονείς μου ήταν ο Παρασκευάς  Γιαννόγλου και η Δέσποινα Σπανοπούλου.  Ημασταν τέσσερα παιδιά. Τα δύο, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, ήταν από τον πρώτο γάμο του πατέρα μου και τα άλλα δύο κορίτσια από τον δεύτερο γάμο του. Μέχρι τα πέντε  με έξι χρόνια μου, η ζωή μας ήταν καλή. Ημασταν  στην ίδια γειτονιά Τούρκοι και Έλληνες. Εγώ είχα και μια Τουρκάλα  φιλενάδα που ήμασταν  πολύ αγαπημένες.

Ώσπου πήραν τον πατέρα μου στρατιώτη και τον πήγαν μακριά στο Ερζουρούμ. Και μετά από λίγο καιρό πήραμε το μαύρο χαμπέρι ότι σκοτώθηκε.

Από τότε άρχισαν τα βάσανά μας.

Την αδελφή μου τη μεγάλη, τη Σταματούλα, την ζήτησε μία οικογένεια από την Κασταμονή, να δουλέψει σαν υπηρέτρια. ΄Υστερα έφυγε μαζί τους στην Αυστρία. Ο αδελφός μου παντρεύτηκε 18 χρονών και μετά από λίγο τον πήρανε στρατιώτη  και σκοτώθηκε.  Η μάνα μου δούλευε και προσπαθούσε να τα βγάλει πέρα και να μας ζήσει.

Μία ημέρα οι Τούρκοι στρατιώτες γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και φώναζαν: «Ολοι έξω … να φύγετε … θα πάτε πολύ μακριά». Τι να κάνει η μάνα μου; παίρνει ό,τι μπορούσε (τρόφιμα και ρούχα), κλειδώνει το σπίτι και φεύγουμε. Ηταν χειμώνας … μας έβαλαν τα παιδιά και τους ηλικιωμένους στις βοϊδάμαξες (όσοι βέβαια χωρούσαν) και οι άλλοι περπατούσαν με τα πόδια … τύλιγαν με κουρέλια τα παπούτσια τους για να μην γλιστρούν στο χιόνι.

Έκανε πολύ κρύο … στο δρόμο από την ταλαιπωρία πέθαιναν κάνα δύο κάθε μέρα!!! Τους θάβαμε και συνεχίζαμε. Τα βράδια βρίσκαμε ένα χάνι και σταματούσαμε, ανάβαμε φωτιά να στεγνώσουν τα ρούχα μας, ξεκουραζόμαστε και όταν ξημέρωνε συνεχίζαμε την πορεία μας. Μετά από μερικά μερόνυχτα φτάσαμε στον τόπο που ήθελαν να μας πάνε, Τατάι το λέγανε. Εκεί είχε μερικές καλύβες, φτιάξαμε και άλλες και πέρασε ο χειμώνας. Το μέρος εκεί ήταν πεδιάδα και  εύφορο μέρος και όταν ήρθε η Ανοιξη, άνθισαν τα δέντρα, έκαναν φρούτα – πολλά φρούτα – φυτέψαμε καλαμπόκια, μαναβικά, είχαμε κότες και αρχίσαμε να βρίσκουμε τον τρόπο της ζωής.

Μετά από δύο – τρία χρόνια μας είπαν: «να τα μαζέψετε και να φύγετε … θα πάτε  πίσω στον τόπο σας», άντε πάλι … Παίρνει η μάνα μου μία βοϊδάμαξα, τη φορτώνει με ό,τι είχαμε και πάλι ξανά πορεία. Ευτυχώς έκανε καλό καιρό ... δεν ήταν χειμώνας. Μετά από μερικά μερόνυχτα φτάσαμε στα σπίτια μας. Τα βρήκαμε με τις πόρτες σπασμένες και δεν υπήρχε ούτε ένα κουρέλι μέσα. Πολλά σπίτια δεν είχαν ούτε σκεπή. Αρχίσαμε να τα διορθώνουμε  και να ξαναβρίσκουμε το ρυθμό της ζωής μας.

Και ένα πρωί, ήταν γιορτή - ημέρα της Αναλήψεως, ακούμε τον τελάλη να φωνάζει «όλοι να μαζευτείτε στον ποταμό Κίτσαη … θα γυρίσουμε στα σπίτια και όποιον βρούμε μέσα θα τον σκοτώσουμε». Η μάνα μου παίρνει εμένα και την αδελφή μου και πάμε στο ποτάμι. Ηταν αρκετά μακριά από το σπίτι μας. Εκεί βρήκαμε πολύ κόσμο, βάλανε από τη μια όχθη του ποταμιού τον κόσμο και από την άλλη όχθη ήταν στρατιώτες με τα όπλα στραμμένα προς τα εμάς.

Περιμέναμε με αγωνία. Ρώτησα εγώ «γιατί μας φέρανε εδώ;» μου απαντούν «για να μας σκοτώσουν» ρωτάω ξανά «γιατί;;;» μου απαντούν «γιατί η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία».

Αρχισαν τα κανόνια από τα πλοία να ακούγονται που έριχναν κανονιές από τη θάλασσα προς το βουνό. Περιμέναμε με αγωνία τι θα γίνει.

Ξαφνικά ακούμε ένα ποδοβολητό αλόγου και έναν καβαλάρη να φωνάζει δυνατά «Διαταγή, σταματήστε μην πειράξετε κανέναν γιατί αλίμονό μας».

Ηταν απόγευμα, μας λένε «να πάτε στα σπίτια σας και να μην βγείτε έξω, ούτε να ανάψετε φώτα». Την άλλη μέρα το πρωί μαθαίνουμε ότι την ώρα που έφευγε ο κόσμος από το ποτάμι οι Τούρκοι στα κρυφά σκότωσαν κάποιους.
Τον παπα-Διονύση Αλεξιάδη,
Τον Βασίλη Σπανόπουλο
Τον Δημήτρη Σπανούδη
Την Παρασκευή Λαμπρίδου
Την Σμαράγδα Αλεξιάδου
Τη Σοφία Αλεξιάδου
Τη  Σουλτάνα Κελεγκουρίδου 

Αρχίσαμε και πάλι να βρίσκουμε το ρυθμό της ζωής μας. Η μάνα μου δούλευε στο λιμάνι και σιγά σιγά φτιάξαμε το νοικοκυριό μας. Πέρασαν δύο τρία χρόνια και άντε πάλι … ένα πρωί χτυπούσαν οι τούρκοι άγρια τις πόρτες και φώναζαν «Εξω όλοι να φύγετε, να πάτε στην Ελλάδα. Τι να κάνουμε;;; παίρνουμε ό,τι ρούχα μπορούσαμε και φεύγουμε.  Μας βάζουν σπρώχνοντας στο καράβι μας ψάχνανε και ό,τι χρυσά  και λεφτά είχαμε μας τα παίρνανε και να φορούσαμε σκουλαρίκια τα τραβούσανε και κόβανε τα αυτιά. Ητανε μία Ινεπολίτισσα. Η Θεοδώρα η κόρη της Καμάλας τη λέγανε. Τα αυτιά της ήταν κομμένα από το τράβηγμα για να της πάρουν τα σκουλαρίκια.

Ταξιδεύοντας το καράβι έκανε στάση σε δύο τρία νησιά και άφηνε κόσμο. Εμάς μας πήγανε στη Θεσσαλονίκη. Μας βάλανε σε φορτηγά αυτοκίνητα και πήγαμε στο Αμύνταιο. Εκεί καθήσαμε να ξεκουραστούμε. Όταν σηκωθήκαμε να φύγουμε πάει να σηκωθεί η μάνα μου και πέφτει κάτω και πεθαίνει. «Τι θα κάνετε;» μας λένε «θα έρθετε μαζί μας ή θα μείνετε εδώ;» Πού να μείνουμε … στην ερημιά;;; Αφήνουμε τη μάνα μας στη μέση του δρόμου και φύγαμε μαζί με τους άλλους. Φτάσαμε στην Ξηρολίμνη. Μας βάλανε όλους σε ένα σχολείο. Ξυπνάω ένα πρωί και βλέπω την αδελφή μου δίπλα μου πεθαμένη.

Μετά άρχισαν να δίνουν στον κόσμο σπίτια και λίγοι - λίγοι έφευγαν από το σχολείο. Εγώ έμεινα μοναχή μου, πού να πάω; Βγήκα στον δρόμο πήγα σε ένα σπίτι τους ζήτησα λίγο ψωμί και μου έδωσαν. Το βράδυ βρήκα ένα σταύλο, είχε αγελάδες μέσα, είδα ότι ήτανε δεμένες. Μπήκα μέσα. πήγα σε μια γωνιά και κοιμήθηκα. Το πρωί ήρθε μια γυναίκα να ταϊσει  τις αγελάδες και με ρωτάει «τι κάνεις εσύ εδώ; Δεν έχεις οικογένεια; »  της λέω «όχι» μου λέει «έρχεσαι μαζί μου στο σπίτι;» της λέω «έρχομαι». Πάμε στο σπίτι της και λέει στον άντρα της (Ηλία Αβραμίδη τον έλεγαν και τη γυναίκα του Ανατολή, ήταν Πόντιοι πρόσφυγες) « Να το κρατήσουμε αυτό το κορίτσι μαζί μας;; δεν έχει κανένα συγγενή». Αυτός πρόθυμος απαντά «να το κρατήσουμε». Τους έλεγα θείο και θεία, με αγαπούσαν πολύ, περνούσα καλά μαζί τους, ήθελαν να με υιοθετήσουν.

Μια μέρα ήρθε η αδελφή μου η Σταματούλα από την Αυστρία στην Ξηρολίμνη. Μόλις την είδα χάρηκα και μου λέει «Ηρθα να σε πάρω να πάμε στην Αθήνα». Στεναχωρέθηκα που θα άφηνα το θείο και τη θεία μου και εκείνοι έκλαιγαν που έφευγα. Ηρθαμε στην Αθήνα, πήγαμε σε ένα σπίτι με την αδελφή μου, στο σπίτι της αδελφής του τότε υπουργού Δοξιάδη, (την έλεγαν Φρόσω Νικολαϊδου),  για να τη βοηθάω στις δουλειές του σπιτιού. Μόλις με είδε με καλοδέχτηκε, με αγαπούσε και περνούσα πολύ καλά. Κάναμε πολύ συχνά το τραπέζι στον Πλαστήρα, το Βενιζέλο και πολλούς άλλους πολιτικούς. 

Μία μέρα με φωνάζει ο ξάδελφός μου και μου κάνει προξενιά έναν νέο τον Αντώνη το Μακρίδη, που ήταν ταμίας στο πρώτο Δ.Σ. του Σωματείου Ινεπολιτών. Το λέω στην κυρία Φρόσω και μου λέει «να τον φέρεις να τον γνωρίσουμε». Της άρεσε και αρραβωνιαστήκαμε. Η κυρία Φρόσω με βοήθησε για να γίνει ο γάμος, μου ψώνισε την προίκα μου, μου φέρθηκε σαν μάνα.

Έκανα τρία παιδιά,  τρία εγγόνια και έξι δισέγγονα.

Πηγή: homouniversalisgr.blogspot.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Καλλιόπη Μακρίδου από την Ινέπολη.... "

Από τήν Σαντά,στήν Ραχιά Ημαθίας

Ιστορία Ραχιάς
Νοτιοδυτικά της Βέροιας σε ύψος 400 μέτρων στους πρόποδες του Βερμίου είναι χτισμένη η Ράχη ή Ραχιά Ημαθίας,μεγάλο μέρος των κατοίκων της οποίας κατάγεται απο την Σαντά του Πόντου και συγκεκριμένα απο τις ενορίες Ζουρνατσιαντών και Πιστοφαντών.

Στις αρχές του 19ου αι. το χωριό ονομαζόταν Ριάχοβο και εκατοικείτο απο αρκετές οικογένειες γηγενών ελληνόφωνων Μακεδόνων.

Μετά την αποτυχία της επανάστασης της Νάουσας το 1822 το χωριό καταστράφηκε απο τις όρδες του Λουμπούτ πασά και όσοι από τους κατοίκους του γλίτωσαν απο το θάνατο,κατέφυγαν σε ορεινούς και απόμακρους οικισμούς της περιοχής,για να επιστρέψουν (ένα μικρό μέρος τους) μόλις το 1891.

Το 1916 οι Γάλλοι τοπογράφησαν το χωριό και τον επόμενο χρόνο άρχισε η κατασκευή των πρώτων σπιτιών του "Εποικισμού" ενόψει της εγκατάστασης Ποντίων προσφυγών απο το Κάρς της Ρωσίας,που είχαν αρχίσει την περίοδο αυτή να εγκαθίστανται στην Ελλάδα.

Πραγματικά το 1919 στις 16 υπάρχουσες οικογένειες των γηγενών προστέθηκαν 25 οικογένειες "Καρσλήδων",που μετά παραμονή τριών χρόνων αναχώρησαν (εκτός απο 4 οικογένειες που παρέμειναν) για την περιοχή της Πτολεμαϊδας.

Στις αρχές του 1924 εγκαταστάθηκαν στη Ραχιά 7 οικογένειες απο τα χωριά Κελκίτ και Γατράχ του Παϊπουρτ (Τσιαμουρλήδες) και 5 οικογένειες από την ευρύτερη περιοχή της Αργυρούπολης (Κιμισχαναλήδες).

Λίγες μέρες αργότερα ,στις 25 Οκτωβρίου,έφτασαν με κάρα και κατασκήνωσαν στην αυλή της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου 23 οικογένειες Σανταιών,ο αριθμός των οποίων διευρύνθηκε σημαντικά κατα τα επόμενα χρόνια,καθώς σε αυτές ήρθαν να προστεθούν και αρκετοί άλλοι Σανταίοι,που επέλεξαν τη Ραχιά σαν τόπο της οριστικής τους εγκατάστασης.

Αναλυτικά οι Σανταίοι που πρωτοεγκαταστάθηκαν στη Ραχιά Ημαθίας ηταν οι ακόλουθοι:

Το 1924
α.Απο την ενορία Ζουρνατσάντων:

 

1.Ακριβόπουλος Γεώργιος (Κάσπαρτς)με τα αδέλφια του Μιλτιάδη,Λεωνίδα και Χαράλαμπο.

2.Ακριβόπουλος Χαράλαμπος (τη Κοβούκ) με τη σύζυγο του Καλλιόπη και τον γιό του Ιωάννη.

3.Αλεξανδρίδης Κωνσταντίνος(Συρμενίτες) με τη σύζυγο του Ευδοκία(το γένος Ναρίδη).

4.Δαμιανίδης Αλέξανδρος με τα αδέλφια του Κωνσταντίνο και Μυροφόρα.

5.Δαμιανίδης Κοσμάς(Ματωμέντς) με τη σύζυγο του Ελένη,τα παιδιά του Κυριακή και θεόδωρο και τις ανεψιές του Άννα και Βικτώρια.

6.Δαμιανίδου Ναζή με τα παιδιά της Γεώργιο,Χριστοφόρο και Ελένη.

7.Καλαϊτζίδου Μυροφόρα με την κόρη της Ελπινίκη.

8.Ναρίδης Αριστοτέλης(ο Καντάρον) με την αδελφή του Μαρία.

9.Ναρίδου -Ασλανίδου Δέσποινα με τους γιούς της Δημήτριο και Ιωάννη.

10.Σολεϊμέζ Ιωάννης με τη σύζυγο του Κερεκή και τις κόρες του Αγγελή και Βαρβάρα.

11.Τσιλλιγγερίδης Ευστάθιος (Κιφούρτς) με τη συζυγό του Μαρία και τις κόρες του Ιφιγένεια και Καλλιόπη.

12.Τσιλλιγγερίδης Γεώργιος(Ατεσιόγλης)με τα αδέλφια του Μυροφόρα,Χαράλαμπο,Ιωάννη και Ηρακλή.
13.ΤσιλλιγγερίδηςΦίλιππος(Κιούρτος) με τη σύζυγο του Ελένη και την κόρη τους Όλγα.

β. Από την ενορία Πιστοφάντων:
1.Βενετικίδης Ανέστης με τη σύζυγο του Ελένη (Κέκεκλη)
2.Γολιδόπουλος Ανέστης με τις αδελφές του Ελένη και Μαρία.
3.Πιστοφίδης Ευκλείδης με τη σύζυγο του Μαρία και τα παιδιά τους Χρήστο,Ανέστη και Κωνσταντίνο.
4.Πιστοφίδης Νικόλαος με τη σύζυγο του Ελένη και τα παιδιά τους Κυριακή ,Μαρία και Σωκράτη.
5.Πιστοφίδου Παρθένα με τον ανιψιό της Ιωάννη.
6.Πολιτίδης Χρήστος με τη μητέρα Ελένη και τις αδελφές του Ειρήνη και Όλγα.
7.Τσιαρτσή Ευθυμία με τα παιδιά τους Βικέντιο και Παρθένα.
8.Τσιαρτσή Χριστιανή(η Μακα) με τον αδελφό της Επαμεινώνδα.

γ. Από την ενορία Πινιατάντων:
1.Ποταμόπουλος Γεώργιος με τη σύζυγο του Κερεκή και την κόρη τους Μαρία.
2.Ποταμοπούλου Ελένη με την κόρη τους Μαρίκα.
Το 1925:
1.Ακριβόπουλος Ιωάννης(Κασπάρτς) από την ενορία Ζουρνατσιάντων.
2.Βενετικίδης Ιωάννης με τη σύζυγο του Παρέσσα από την ενορία Πιστοφάντων(μέσω Τριανταφυλλιάς Σερρών).
Το 1929:
1.Ιωσηφίδου Παρθένα(η καθηγητάνα) από την ενορία Ζουρνατσιάντων(μέσω Βατούμ Ρωσίας)με τα παιδιά της Κωνσταντίνο,Νεοκλή,Αντιγόνη,Λέων και Πίνδαρο και την πεθερά της Σουμελά (παπαδιά).
2.Σαββίδης Λάζαρος από των Πιστοφάντων μέσω Αμάραντων Κιλκίς,με τη σύζυγο του Όλγα και την κόρη τους Ζωή.
Το 1930:
1.Πιστοφίδης Κοσμάς από την ενορία Πιστοφάντων μέσω Αγίου Χαραλάμπου Κιλκίς με τη μητέρα του Ελένη τη σύζυγο του Μαρία και τα παιδιά τους Γεώργιο και Ιωάννη.
2.Απαζίδης Ιωάννης από την ενορία των Πιστοφάντων-κάτοικος Σιάνας Γεμουράς (μέσω Αγίου Χαραλάμπου-Κιλκίς) τη σύζυγο του Σοφία και τις κόρες του Κυριακή και Ελπίδα.
Το 1931:
1.Κανταρίδου Παρθένα από την ενορία των Ζουρνατζάντων (μέσω Βατούμ) με τα παιδιά τους Αλέξανδρο και Δαμιανό.
Σήμερα από την ηρωική εκείνη εποχή ζουν στη Ράχη οι:
1.Δημήτριος Ασλανίδης-Αρίδας (98 χρονών).
2.Άννα Ασλανίδου (94 χρονών).
3.Λεωνίδας Ακριβόπουλος (94 χρονών).
4.Βικέντιος Τσιαρτσής (94 χρονών)
5.Ευανθία Γολιδοπούλου (90 χρονών).
Τέλος να σημειωθεί ότι από τη Ράχη της Ημαθίας κατάγονται ο γνωστός ιστορικός της Βέροιας και τέως βουλευτής Γεώργιος Χιονιδης,ο ηγούμενος της ΙΜ. Παναγίας Σουμελά αρχιμανδρίτης Παύλος Αποστολίδης(σ.σ. τώρα Μητροπολίτης Δράμας) και ο γνωστός Σανταιος λυράρης Μάντης Σαββίδης.

ΠΗΓΕΣ
Του Θανάση Ντουμανοπουλου(Μάης 2005)
Από την εφημερίδα της Νέας Σάντος(Τα Νέα).
basdra

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Από τήν Σαντά,στήν Ραχιά Ημαθίας "

Το χωριό Οχυρό Δράμας

Το χωριό Οχυρό Δράμας

Μεταφορά από το blog 
"Πόντος έν' άστρον φωτεινόν"
 τού Μαυρόπουλου Κ.







  


Το χωριό Οχυρό Δράμας βρίσκεται Βορειοδυτικά της Δράμας και σε απόσταση 40 χλμ. 
Παρ’ ότι  η περιοχή είχε απελευθερωθεί από το 1913 από τον οθωμανικό ζυγό, μέχρι το 1922 το Οχυρό κατοικούνταν από Τούρκους και Βουλγάρους σε δύο ξεχωριστούς μαχαλάδες. Στα βόρεια οι Βούλγαροι και στα νότια οι Τούρκοι. Στο Βουλγαρικό μαχαλά υπήρχε και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (κτισμένη περίπου το 1880) η οποία αποτελούσε τον ενοριακό ναό των νέων κατοίκων μέχρι το 1972 όταν αναγέρθηκε ο νέος ναός της Αγίας Τριάδας. Από το 1922 άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτοι πρόσφυγες εξαθλιωμένοι και ταλαιπωρημένοι με μόνο εφόδιο την ψυχή τους. Όλα τα υπάρχοντά τους έμειναν στην “πατρίδα”. Πολλοί εκτός από τις περιουσίες τους έχασαν και αγαπημένα πρόσωπα στο μακρύ δρόμο της προσφυγιάς. Πρώτος πρόσφυγας που έφτασε στο χωριό ήταν ο παπα-Τρύφων Τρυφωνίδης με την πρεσβυτέρα και τα μικρά τότε παιδιά του, από την Κεσσάνη της Ανατολικής Θράκης το έτος 1922. Μαζί του ήρθαν και μερικοί συντοπίτες του με τις οικογένειές τους.  Ακολούθησαν οικογένειες μικρασιατών από τις περιοχές της Ιωνίας, του Ικονίου, της Νικομήδειας, της Προύσας και άλλων παραθαλάσσιων περιοχών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 1923 κατέφθαναν οι πρόσφυγες από τον Πόντο κατά κύματα, εξαθλιωμένοι και εξουθενωμένοι από την πολύμηνη ταλαιπωρία στους δρόμους και  στις σκηνές. Ακολουθώντας τον ποιμενάρχη τους παπά-Δημήτρη Ξανθόπουλο φθάνει το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων από την Κερασούντα και κυρίως από τα χωριά Μικρή Γάραλη και Γούσχα. Άλλο κύμα φτάνει από την περιοχή Τραπεζούντας, από τα χωριά Κανλικά, Κιθάραινα, Γαλίανα, Πλάτανα, κ.α. Μαζί τους οι Ιερομόναχοι Παρθένιος Νικηφορίδης και Δοσίθεος Αθανασιάδης ο γνωστός σε όλους “Διάκος”. Και τέλος φθάνουν στο χωριό το Φθινόπωρο του 1923 οι Σανταίοι. Το χωριό τότε αποτελούσε οικισμό και ονομαζόταν Λίσσα. Υπαγόταν στην τότε κοινότητα Ζυρνόβου (σημερινό Κάτω Νευροκόπι). Με την έλευση των προσφύγων έγινε κοινότητα και εξέλεξε  πρώτο κοινοτάρχη της τον Παναγιώτη Ποιμενίδη.  Οι κάτοικοι αρχίζουν να δουλεύουν τη γη με τσάπες και αλέτρια από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου. Παλεύουν όλο το χρόνο με τον καπνό σαν κύρια καλλιέργεια και κύρια πηγή εισοδήματος.  Άλλες καλλιέργειες ήταν το σιτάρι, το καλαμπόκι, η σίκαλη, τα ρεβύθια, κυρίως για κάλυψη των οικιακών αναγκών. Κάποιοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία διατηρώντας κοπάδια με πρόβατα και κατσίκια. Όλες οι οικογένειες διατηρούν ζευγάρια με βόδια για το όργωμα των χωραφιών και μερικές αγελάδες για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων για  κάλυψη ιδίων αναγκών. Το 1936 αρχίζουν στον υπερκείμενο λόφο του χωριού (ύψους 220 μ.) τα οχυρωματικά έργα της λεγόμενης γραμμής Μεταξά. Μέχρι τότε το χωριό ονομάζεται Λίσσα (λέξη βουλγαρική που σημαίνει “περίβλεπτος”, “καταφανής”). Και τότε γίνεται ανταλλαγή ονομάτων. Το οχυρό ονομάζεται Λίσσε και το χωριό παίρνει το όνομα Οχυρό. Πολλοί κάτοικοι εργάζονται στα οχυρωματικά έργα συμπληρώνοντας το εισόδημά τους. Πάνω που είχε καταλαγιάσει ο πόνος του ξεριζωμού από τις αλησμόνητες πατρίδες, όταν με πολύ κόπο  ξανάστησαν τα νοικοκυριά τους και ξεκίνησαν την νέα τους ζωή, ήρθε μια νέα συμφορά. 
Η κήρυξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, που τους οδήγησε πάλι στους δρόμους της προσφυγιάς. Το χωριό εκκενώθηκε γιατί ήταν σε εμπόλεμη περιοχή και οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν αρχικά στα χωριά της Δράμας. Όταν κατέρρευσε το μέτωπο και υπογράφηκε η συνθήκη κατάληψης, οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να γυρίσουν στο χωριό τους, στα σπίτια τους. Οι Βούλγαροι που πάντα είχαν τον πόθο να έχουν πρόσβαση στο Αιγαίο πέλαγος, τώρα πραγματοποιούσαν την μεγάλη τους επιθυμία. Οι Γερμανοί τους παραχώρησαν το τμήμα μεταξύ των ποταμών Νέστου και Στρυμόνα (δηλαδή τους νομούς Δράμας και Καβάλας) εις  ανταπόδωση της ελεύθερης και χωρίς καμία αντίσταση διέλευσής τους προς την Ελλάδα. Το χωριό εποικίστηκε από Βουλγάρους. Οι Βούλγαροι δεν έβλεπαν με καλό μάτι τους πρόσφυγες και έτσι οι περισσότεροι κατέφυγαν στα χωριά της Θεσσαλονίκης προκειμένου να προστατέψουν τις ζωές τους. Άρχισαν να επιστρέφουν  μετά την αποχώρηση των Βουλγάρων το 1945 για να βρουν τα σπίτια τους μόνο με τα ντουβάρια. Οι Βούλγαροι έποικοι αποχωρώντας ξήλωσαν και πήραν ακόμη και τα παράθυρα και τις πόρτες. Άντε πάλι απ’ την αρχή να στήσουν τα νοικοκυριά τους.
Κάθε χρόνο στις 6 Απριλίου πραγματοποιείται αναπαράσταση της μάχης των Οχυρών με παρουσία στρατιωτικών, πολιτικών και εκκλησιαστικών αρχών, και πλήθος κόσμου.
Η ζωή στο χωριό ήταν πολύ επίπονη. Όλο το χρόνο εργάζονταν και στις τσέπες τους δεν έμενε δραχμή. Έτσι άρχισε σιγά σιγά η εσωτερική μετανάστευση για να κορυφωθεί η ερήμωση του χωριού με τη μετανάστευση στη Γερμανία. Πριν μερικά χρόνια έκλεισε το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο λόγω έλλειψης παιδιών. Τώρα ξαναλειτουργεί το δημοτικό, κυρίως με παιδιά των οικονομικών μεταναστών. Οι εναπομείναντες κάτοικοι άλλαξαν τις καλλιέργειες και ασχολούνται άλλοι με την πατατοπαραγωγή και άλλοι με την παραγωγή γάλακτος, διατηρώντας  μικρές και μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες, παράγοντας αγελαδινό, πρόβειο και κατσικίσιο γάλα. Οι παραγωγές αυξήθηκαν, και σ’ αυτό έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό το φράγμα Λευκογείων που τροφοδοτεί με νερό όλο τον κάμπο Νευροκοπίου.
Στο Οχυρό δημιουργήθηκε πριν μερικά χρόνια με πρωτοβουλία του Χαράλαμπου Ξανθόπουλου (συνταξιούχου κλητήρα του χωριού και επί πολλά χρόνια διμοιρίτη της εθνοφυλακής) λαογραφικό και στρατιωτικό μουσείο. Πολλοί κάτοικοι προσφέρουν υλικό, τόσο φωτογραφικό όσο και παλιά σκεύη και εργαλεία. Αξίζει να το επισκεφθεί όποιος ενδιαφέρεται για την παράδοση. Στο Οχυρό υπάγονται τα εξωκλήσια της Αγίας Παρασκευής, και των Αγίων Θεοδώρων (αναγέρθηκε από τον Θεόδωρο και Ευστάθιο Τσεκερίδη), καθώς και το εικονοστάσι του Αγίου Κωνσταντίνου στην είσοδο του χωριού το οποίο κατασκεύασε ο Παντελής Τσιριπίδης. Παραπλεύρως κατασκεύασε κρήνη πάνω στην οποία χάραξε τη γνωστή ρήση του Ιουστινιανού “ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ”. Καρκινική ρήση που διαβάζεται και από πίσω προς τα εμπρός. Επίσης επί του λόφου του οχυρού Λίσσε στο ύψος του δημοτικού σχολείου υπάρχει το εικονοστάσι του Αγίου Γεωργίου ψηλότερα και των Αγίων Αναργύρων χαμηλότερα. Στα όρια του Οχυρού με το Νευροκόπι βρίσκεται το εξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Στη διασταύρωση της  οδού Νευροκοπίου-Δράμας με την οδό που οδηγεί στο Οχυρό, γνωστό και ως “τριανταοχτώ”, ο Χαράλαμπος Ξανθόπουλος κατασκεύασε το εικονοστάσι του Αγίου Χαράλαμπου.






Διατελέσαντες Πρόεδροι της κοινότητας Οχυρού Δράμας

1924-1928  Ποιμενίδης Παναγιώτης

1928-1932  Ποιμενίδης Χ”Παύλος του Παν.(Γιός του προηγουμένου)

1932-1936  Μαυρόπουλος Κων. Χρήστος

1936-1940  Μαυρόπουλος Κων. Χρήστος

1940-1941  Ποιμενίδης Παναγιώτης του Ιωάννη

1946-1950  Ερμείδης Γεώργιος

1950-1954  Μαυρόπουλος Κων. Χρήστος

1954-1958  Μαυρόπουλος Κων. Χρήστος

1958-1962  Μαυρόπουλος Κων. Χρήστος

1962-1964  Κούρογλου Γεώργιος (Συνεργασία με τον επόμενο)

1964-1966  Θεοδωρίδης Στυλιανός (Συνεργασία με τον προηγούμενο)

1966-1974  Ερμείδης Γεώργιος

1974-1978  Ακριβόπουλος Α. Κων/νος

1978-1982  Ακριβόπουλος Α. Κων/νος

1982-1986  Φουρνιάδης Νικόλαος

1986-1990  Καλαϊδόπουλος Ελευθέριος

1990-1994  Αθανασιάδης Μιχαήλ

1994-1998  Θεοδωρίδης Γεώργιος

1998-2002  Φυτόπουλος Ιωάν (πρόεδρος Τοπικού Συμβουλίου)

2002-2006  Πετρίδης Λάζαρος (πρόεδρος Τοπικού Συμβουλίου)

2006-2010  Κεντζίδης Ιωάννης (πρόεδρος Τοπικού Συμβουλίου)

2010-2013  Ποιμενίδης Αθανάσιος του Κυριάκου

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ... 

 ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ ΕΔΩ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Το χωριό Οχυρό Δράμας "

Απο το Χορτοκόπι της Ματσούκας,στό Χορτοκόπι της Καβάλας

                            Το Χορτοκόπι ανά τους αιώνας

Χορτοκόπι Καβάλας 21 Ιανουαρίου 2007
Σύντομη αναδρομή στην ιστορική πορεία 
του Χορτοκοπίου στον Πόντο
Του Σάββα Μαυρίδη
                                                                                Τό Χορτοκόπ'στήν Ματσούκα τού Πόντου ΕΔΩ

Χορτοκόπ’άνω καί κάτω-Yukarıköy

Το τοπωνύμιο Χορτοκόπι που φέρει χωριό του νομού Καβάλας και του οποίου σημερινοί κάτοικοι είστε εσείς, το συναντάμε σε γραπτό ιστορικό κείμενο, για πρώτη φορά, στη διάρκεια της εκστρατείας του Μελίκ, σουλτάνου του Ικονίου, εναντίον της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας στα 1223. Το κείμενο, μέσα από το οποίο αντλούμε την πληροφορία για την ύπαρξη του χωριού, είναι μια πραγματεία του Μητροπολίτη Τραπεζούντας Ιωσήφ Λαζαρόπουλου, η οποία αναφέρεται στα θαύματα του Προστάτη της πόλης Αγίου Ευγενίου, στην διάρκεια της βασιλείας του Ανδρόνικου Γίδου του Μεγάλου Κομνηνού. Το αυθεντικό κείμενο ανακάλυψε και δημοσίευσε πρώτος, στην νεώτερη εποχή, ο Jacob Philipp Fallmerayer στα 1840, στο έργο του Αυθεντικά κείμενα για την ιστορία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Το χειρόγραφο δε, εντόπισε ο συγγραφέας στη Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους. Η φράση του κειμένου όπου πρωτοπαρουσιάζεται το τοπωνύμιο Χορτοκόπι είναι η εξής: Ο δε Κομνηνός βασιλεύς τον καλούμενον πολεμάρχην Θεόδωρον εν αυτώ τω στενώ ανωτέρω του Χορτοκοπίου μετά τινων ερρωμένων ανδρών περισκοπήσαι απέστειλεν (1). Μετάφραση: Ο Κομνηνός βασιλιάς έστειλε τον ανώτατο αρχηγό του στρατού Θεόδωρο με εκλεκτή ομάδα στα ίδια στενά πάνω από το Χορτοκόπι, για να παρακολουθήσουν την κατάσταση του εχθρικού στρατεύματος από κοντά (2). Μεταφράζοντας και σχολιάζοντας ο ομιλών αυτά τα αυθεντικά κείμενα για την ιστορία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας για τον εκδοτικό Οίκο των Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002 και συναντώντας στο κείμενο το τοπωνύμιο αυτό, το έδειξα αμέσως στον Παναγιώτη Σελβιαρίδη, ο οποίος περιχαρής μου είπε αμέσως, αυτό πρέπει να το παρουσιάσουμε στο χωριό. Η ώρα λοιπόν ήλθε.
Προφανώς το όνομα Χορτοκόπι δεν δόθηκε στον τόπο αυτό στα 1223, αλλά προϋπήρχε σαφώς μερικά χρόνια νωρίτερα. Πόσα χρόνια; 10, 20, 50, 100, 200 κανείς δεν ξέρει. Tο τοπωνύμιο αυτό λοιπόν έχει ηλικία τουλάχιστον 800 χρόνων, αλλά μπορεί και 1000. Σε κάθε περίπτωση οι Χορτοκοπίτες έχουν κάθε δικαίωμα να είναι περήφανοι για το ιστορικό βάθος του ονόματος του χωριού τους.
Ο Περικλής Τριανταφυλλίδης, στα 1866, στο έργο του «Η εν Πόντω ελληνική φυλή ήτοι τα Ποντικά», γράφει τα εξής: Ο έτερος, ο προς δυσμάς βραχίων, ο σχηματίζων την εξαρχίαν Βαζελώνος, περιέχει πρώτον το Χορτοκόπιν, όπου επί υψηλής οφρύος φαίνονται τα ερείπια της θερινής διαμονής των αυτοκρατόρων Τραπεζούντος (3)…
Ο Σάββας Ιωαννίδης στα 1870, στο έργο του Ιστορία και Στατιστιστική Τραπεζούντος και της περί ταύτην χώρας, γράφει ότι ο δρόμος που οδηγεί προς το Καρακαπάν περνά από το Χορτοκόπι (4). Ο ως άνω έγκυρος ιστορικός γνωρίζει το σιγίλιο του Λαζάρου και παραθέτει εκτεταμένα αποσπάσματα από αυτό (5).
Γεωγραφικά το Χορτοκόπι βρίσκεται 25 χλμ. νότια της Τραπεζούντας. Πολλές σημαντικές πληροφορίες για την κοινωνική ζωή και δράση αλλά και τα δεινά των Χορτοκοπιτών από τον 18ο έως τον 20ον αιώνα δημοσίευσε, από το χειρόγραφο του Ιωάννου Μαρνόπουλου, κατοίκου Χορτοκοπίου και καθηγητή του Φροντιστηρίου Τραπεζούντος, ο Λεωνίδας Αποστολίδης στο βιβλίο του «Άγνωστες σελίδες του Πόντου» (6). Στο βιβλίο του ο Λεωνίδας Αποστολίδης σκιαγραφεί σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα του Χορτοκοπίου, όπως ο Χορτοκοπίτης Μαρνολευτέρτς ο οποίος μεταφέροντας τους φόρους της περιοχής στην Τραπεζούντα, δολοφονήθηκε και ληστεύθηκε στα 1827 από κάποιον εξωμότη. Άξιο αναφοράς είναι ότι ο παραπάνω πατριώτης προστάτευε μ’ αυτό την δράση τους Έλληνες αδελφούς (7) και δεν τους δυνάστευε όπως ίσχυε συχνά σε παρόμοιες περιπτώσεις με τους Κοτζαμπάσηδες στον ευρωπαϊκό ελλαδικό χώρο.
Ο Ν. Λαπαρίδης στο βιβλίο του «Η Ματσούκα του Πόντου» αναφέρει ότι στα 1858 Πρόεδρος της δημογεροντίας του Χορτοκοπίου ήταν ο Καρτεράς (8), απόγονοι του οποίου ζουν σήμερα στο Χορτοκόπι της Καβάλας. Ο ίδιος συγγραφέας, ο οποίος επίσης υπήρξε δημοδιδάσκαλος και κατάγονταν από την Ζάβερα της Ματσούκας, ανήκε στους πρόσφυγες της πρώτης γενιάς και προφανώς κατείχε πολλές προφορικές μαρτυρίας της περιοχής μας πληροφορεί ακόμη ότι το Χορτοκόπι ιδρύθηκε την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας χωρίς όμως να μας δίνει πηγές (9).
Ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος γράφει στο έργο του «Περιήγησις εις τον Πόντον», στα 1903, ότι συναντά, στη διαδρομή από Βοσπόρου εις Τραπεζούντα, τον προπάππο του σημερινού Χορτοκοπίτη Παναγιώτη Σελβιαρίδη, Αδάμ Σελβιαρίδη, πάνω στο πλεούμενο και συνδιασκεδάζουν. Γράφει ο Παπαμιχαλόπουλος. Επί τη εκδηλώσει της επιθυμίας ημών, παίζει τις αυτών ιδιόρρυθμον όλως λύραν (κεμετζέ), έτερος δε άδει ιδιορρυθμότερον, κυρίως δε μονοτονώτατα. Προϊούσης της εκδηλώσεως της περιεργίας ημών, εις εκ των νεωτέρων χορεύει μόνος περίεργον, ιδία δε κοπιώδην χορόν, τον περίφημον παρ’ αυτοίς λαγκευτόν. Είτα προστίθεται και δεύτερος. Οι πρεσβύτεροι μένουσι σοβαροί και μόνον διασαφήσεις και πληροφορίας παρέχουσιν ημίν. Ήσαν δε ούτοι οι κ.κ. Ιωαν. Μπαρχαρίδης, Αδ. Σελβιαρίδης και Κ. Ι. Ευγενείδης. Αλλά επιτέλους και αυτοί προς χάριν ημών εγείρονται και χορεύουσι μετά ζέσεως. Άπαντα περίεργα και λύρα και άσμα και χορός (10).
Στα 1950, ο λογιώτατος δημοδιδάσκαλος του παλαιού και νέου Χορτοκοπίου Αντώνιος Παπαδόπουλος δημοσιεύει ένα μεστότατο ιστορικό άρθρο στο πρώτο χρόνο κυκλοφορίας της Ποντιακής Εστίας, από τον οποίο αντλούμε πρωτογενείς πηγές για τη ιστορία του Χορτοκοπίου στον Πόντο (11). Στον πρόλογο του άρθρου παρατίθεται μικρή εισαγωγή του Κρωμναίου ιατρού ανιστορητή της Παναγίας Σουμελά στην Ελλάδα Φίλωνα Κτενίδη, ο οποίος εκφράζεται με κολακευτικότατα λόγια για το εμπεριστατωμένο άρθρο του διακεκριμένου Χορτοκοπίτη δημοδιδασκάλου.
 
  Προσφυγιά και εγκατάσταση στο όρος Παγγαίο το 1923           
                     και τέλος στον κάμπο (1952-1960)
Τό παλιό Χορτοκόπι ΕΔΩ

ΧΟΡΤΟΚΟΠΙ - ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ

Το σημερινό Χορτοκόπι, που απέχει δεκαεπτά (17) χλμ. από την Καβάλα, ιδρύθηκε το 1923 από πρόσφυγες, πρώην κατοίκους του ιστορικού Χορτοκοπίου, αλλά και των χωριών Λιβερά, Καπίκιοι, Δανείαχα, Σκαλίτα, Χαμουρή, Πλάτανα (12), της περιοχής Ματσούκας. Πνευματική ηγεσία του χωριού, στην πρώτη αυτή περίοδο, υπήρξαν οι δύο λόγιοι δάσκαλοι του χωριού, που ήρθαν από την «πατρίδα», Αντώνιος Παπαδόπουλος και Αναστάσιος Χωλίδης, πρωτεργάτες της μόρφωσης των Χορτοκοπιτών και φορείς της συλλογικής ιστορικής μνήμης της αλησμόνητης πατρίδας. Με τα γραπτά τους αλλά και με την προφορική τους διδασκαλία, φρόντισαν

Παλιό Χορτοκόπι Καβάλας

ώστε η νέα μικρή κοινωνία να κρατήσει ζωντανή αυτήν τη μνήμη για την ιστορική πατρίδα και να την παραδώσει, επίσης ζωντανή, στις επόμενες γενιές.
Χαρακτηριστικό του χωριού είναι η διαχρονική διατήρηση μιας συγκροτημένης κοινωνίας της συνοχής. Συνέχισε, δηλαδή, τις ίδιες μορφές οργάνωσης και συμπεριφοράς, λόγω της φυσικής παρουσίας των ίδιων προσώπων και της καλλιέργειας των ίδιων συναισθημάτων, δοξασιών και κοινωνικών αξιών, με κορυφαία έκφραση την ανιστόρηση του ιερού ναού του Αγίου Ευγενίου, που σώζεται μέχρι και σήμερα, στο παλιό Χορτοκόπι, στο Παγγαίο, μνημείο ενθύμησης των γεγονότων του 1223, στα οποία ανατρέχουν οι Χορτοκοπίτες ανάγοντας σ’ αυτά την ιστορική τους συνείδηση και ταυτότητα.
Η λειτουργία του νέου χωριού στηρίχθηκε στον θεσμό της δημογεροντίας, θεσμός που γνώριζε άνθιση ήδη στον Πόντο και επαναδραστηριοποιήθηκε τώρα πάλι στο Παγγαίο. Η νέα μικρή κοινωνία έχασε μεν τον ιστορικό γεωγραφικό της χώρο, αλλά κράτησε αλώβητο τον πολιτισμό της και το μεταφύτεψε στη νέα πατρίδα, στη Μακεδονία.
Αιχμή αυτού του λαϊκού πολιτισμού είναι το δρώμενο των Μωμόγερων (τα «μωμοέρια»), με αρχαιοελληνικές διθυραμβικές καταβολές, στη διάρκεια των εορτών του Δωδεκαημέρου, όπου με το «τσιαντάι» «ελάσκουνταν τα μαχαλάδες» παραμονή Χριστουγέννων και «εκαλάντιζαν».
Πολύ σημαντικά επίσης είναι τα ταφικά έθιμα της δεύτερης ημέρας του Πάσχα, δηλαδή της επίσκεψης, με φαγοπότι και τραγούδια, στους τάφους των νεκρών συγγενών, με πανάρχαιες ρίζες κι αυτά, που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Αποτελούν συνέχεια της τρίτης ημέρας των Ανθεστηρίων της αρχαίας Ελλάδας, που ήταν αφιερωμένη στους νεκρούς. 

Παλιό Χορτοκόπι Καβάλας

Παλιό Χορτοκόπι Καβάλας

Η πρώτη εγκατάσταση στην περιοχή της Ελευθερούπολης (Πράβι) – που, όπως αναφέρει ο ιστορικός Vasmer, ήταν οικισμός με Έλληνες και Τούρκους κατοίκους - γίνεται στο παλιό Χορτοκόπι που βρίσκεται στο όρος Παγγαίο και σε απόσταση 5 χλμ. βόρεια του σημερινού χωριού. Πρόκειται για το χωριό που έως το 1922 κατοικούνταν από Τούρκους και ονομαζόταν Δράνοβα. Εδώ ξεκίνησαν μια καινούργια ζωή με πολύ κόπο και μόχθο αλλά και με αδάμαστη θέληση. Η επιλογή της τοποθεσίας στηρίχθηκε κυρίως στα άφθονα νερά, στα πυκνά της δάση και στην πλούσια χλωρίδα, που θύμιζαν στους Χορτοκοπίτες τη μαγευτική τους πατρίδα στον
αλησμόνητο Πόντο. Το όνομα Χορτοκόπι ήταν επιλογή του πνευματικού ηγέτη Αντώνη Παπαδόπουλου.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου (1940-1945) οι Χορτοκοπίτες, φιλόπατροι και λάτρεις της ελευθερίας, συμμετέχουν ενεργά στους αγώνες του έθνους για την ανεξαρτησία του και την ιστορική του συνέχεια. Οι αγώνες και οι θυσίες των Χορτοκοπιτών κορυφώνονται όταν οι Βούλγαροι κατέλαβαν το χωριό στην διάρκεια της τριπλής γερμανο-ιταλο-βουλγαρικής κατοχής. Τέσσερις νέοι του χωριού πλήρωσαν με την ζωή τους την βουλγαρική τρομοκρατία. Αλλά και στον επάρατο εμφύλιο θρήνησε το Χορτοκόπι δεκαέξι ακόμα θύματα. Η ειρηνική περίοδος που ακολούθησε μετά τον εμφύλιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η προσπάθεια επιβίωσης στην νέα πατρίδα, πράγμα που ισχύει βέβαια για όλο τον προσφυγικό Ελληνισμό.
 

Το «κατέβασμα» του χωριού από το βουνό στον κάμπο
Το Σημερινό Χορτοκόπι ΕΔΩ

Το «κατέβασμα» του χωριού από το βουνό στον κάμπο έγινε σιγά-σιγά από το 1952 έως το 1960. Η μετεγκατάσταση αυτή κρίθηκε απαραίτητη από τους Χορτοκοπίτες διότι οι καλλιέργειές τους, που βρίσκονταν στον κάμπο, απαιτούσαν ένα καθημερινό χρονοβόρο και κοπιαστικό ανεβοκατέβασμα. Σε καμία όμως περίπτωση δε σήμανε την απώλεια της μνήμης. Αντίθετα, η συνείδηση της ιδιαιτερότητας αλλά και της γενικότερης εθνικής ταυτότητας, ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο. Το πρώτο μέλημά τους ήταν η ανέγερση του σχολείου, που πραγματοποιήθηκε το 1955. Το 1960 κτίζεται η εκκλησία του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου της Τραπεζούντας και προστάτη του Πόντου ολόκληρου, από την ίδρυση της αυτοκρατορίας των Κομνηνών το 1204. Η νέα μεγαλοπρεπής εκκλησία του Αγίου Ευγενίου αποτελεί σήμερα πραγματικό στολίδι του χωριού. Στολίδι επίσης του χωριού είναι και το πνευματικό κέντρο, προϊόν κι αυτό της γενναιοδωρίας των Χορτοκοπιτών του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Η σκληρή ελληνική πραγματικότητα της υπαίθρου, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, συνέπεια μιας προηγούμενης δεκαετίας πολεμικών συγκρούσεων (Β΄ παγκόσμιος πόλεμος-κατοχή-εμφύλιος πόλεμος), δεν χαρίστηκε, φυσικά, ούτε στους Χορτοκοπίτες. Η δυσκολίες της κατεστραμμένης χώρας και η έλλειψη υποδομών έκαναν την ζωή των αγροτών αφόρητη.
Όμως ούτε κι αυτό μπόρεσε να εμποδίσει την ανάπτυξη. Οι υψηλές επιδόσεις των νέων στα γράμματα και στις επιστήμες έχουν ως συνέπεια την αισθητή παρουσία των Χορτοκοπιτών στην κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική και πολιτική ζωή της περιοχής, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας.
Από το Χορτοκόπι κατάγονται γιατροί, καθηγητές πανεπιστημίου, υπουργοί, βουλευτές και πλήθος άλλων επιστημόνων, σε πολύ υψηλό ποσοστό για τα πληθυσμιακά δεδομένα του χωριού.
Ο σημερινός επισκέπτης του χωριού έχει την αίσθηση ότι έρχεται όχι σ’ ένα χωριουδάκι της επαρχίας, αλλά σε μιαν αστική πλέον περιοχή, όπου τα επιτεύγματα του τεχνολογικού πολιτισμού αξιοποιούνται στο έπακρο στην οικοδόμηση, στη ρυμοτομία, αλλά και στην αισθητική του περιβάλλοντος.
Πάνω απ’ όλα όμως ανθεί στο Χορτοκόπι η ποντιακή μουσική πράγμα που αναδείχθηκε με την πρόσφατη ηχογράφηση με συντελεστές από το χωριό της δεύτερης και της τρίτης γενιάς, οι οποίοι μάλιστα συνεχίζουν πάνω στην παραδοσιακή τεχνοτροπία και δεν παρασύρονται από τη μόδα και τον επαγγελματισμό. Αυτό το τελευταίο σημείο το γνωρίζω ιδιαίτερα καλά, αφού έγραψα τα μουσικά σχόλια. Το Χορτοκόπι συνεχίζει την ιστορική του πορεία όχι μόνο μέσα από το όνομά του, αλλά και μέσα από τον πολιτισμό του.

Βιβλιογραφία:
1 Jacob Philipp Fallmerayer, Aυθεντικά κείμενα για την ιστορία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας Εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια Σάββας Μαυρίδης. Eκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 208
2 Jacob Philipp Fallmerayer, Aυθεντικά κείμενα για την ιστορία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας Εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια Σάββας Μαυρίδης Eκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 33
3 Περικλής Τριανταφυλλίδης, στα 1866, στο έργο του «Η εν Πόντω ελληνική φυλή ήτοι τα Ποντικά», Εν Αθήναις 1866, σελ. 60
4 Σάββας Ιωαννίδης, Ιστορία και Στατιστιστική Τραπεζούντος και της περί ταύτην χώρας.
Εν Κωνσταντινοπόλει 1870. Eκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 191
5 Ό. α., σελ. 51 κ.ε
6 Αποστολίδης Λεωνίδας, Άγνωστες σελίδες του Πόντου. Το χειρόγραφο του Ιωάννου Μαρνόπουλου. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2001
7 ό, α., σελ. 42-43.
8Ν. Λαπαρίδης, Η Ματσούκα του Πόντου. Ιστορική διαδρομή. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 156.
9 Ν. Λαπαρίδης, Η Ματσούκα του Πόντου,σελ. 156
10 Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Περιήγησις εις τον Πόντον», Αθήνησιν . Εκ των Τυπογραφείων του κράτους. 1903, σελ. 30-31
11 Αντωνίου Παπαδοπούλου, Το Χορτοκόπιον Ματσούκας, Ποντιακή Εστία. Τεύχος 11/1950. Σελ. 635-637
12 Προφορική μαρτυρία του Χορτοκοπίτη ιατρού Παναγιώτη Σελβιαρίδη, το γένος Καρτερά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Απο το Χορτοκόπι της Ματσούκας,στό Χορτοκόπι της Καβάλας "

Κρωμνικό Ξάνθης

Κρωμνικό
Ένα μικρό χωριό, μια χούφτα τόπος, κτισμένο σε μια λεκάνη ανάμεσα στις καταπράσινες πλαγιές της οροσειράς της Ροδόπης, στην ορεινή περιοχή της Ξάνθης. Ανάμεσα στις πλαγιές και βουνοκορφές με τις τοπικές ονομασίες «Καψάλα», «Πουρναλούχ», «Κουζ» και «Καρπουζ Τεπέ».
Μέχρι το 1971 ομώνυμη Κοινότητα στην οποία ανήκαν τα χωριά Κρωμνικό, Λιβερά, Ίμερα και Γαλάνη. Από το 1971 η Κοινότητα μετονομάσθηκε σε Κοινότητα Γαλάνης με έδρα την Γαλάνη.
Ακόμη και ο πιο ανυποψίαστος επισκέπτης από την πρώτη στιγμή και με την πρώτη ματιά θα νιώσει ότι σ' αυτόν τον τόπο μόνο σκληροτράχηλοι άνθρωποι με πείσμα για τη ζωή θα μπορούσαν να ζήσουν.
Το χωριό με την τουρκική ονομασία «Σαρνίτς» κατοικούνταν από μουσουλμάνους, τους οποίους βρήκαν εκεί οι πρώτοι χριστιανοί κάτοικοί του τα έτη 1923-24, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Πόντιοι, κυρίως από την περιοχή της Σαμψούντας, εγκαταστάθηκαν εδώ και αποδύθηκαν σ' ένα σκληρό αγώνα επιβίωσης κάτω από απίστευτα αντίξοες συνθήκες ζωής.
Πρόσφυγες με χαραγμένο βαθιά στην ψυχή τους τον πόνο του ξεριζωμού από την «Πατρίδα», την ορφάνια, την απώλεια των αγαπημένων τους, που με τον πιο τραγικό τρόπο έχασαν στις εξορίες και τους διωγμούς από τους Τούρκους, την απώλεια της περιουσίας τους, με μόνη την ψυχή τους και με εφόδια το πείσμα για ζωή και προκοπή και τα όνειρά τους φυλαγμένα καλά μέσα στην καρδιά τους, εγκαταστάθηκαν στη γωνιά αυτή της μητέρας πατρίδας, που δεν ήταν και η πιο φιλόξενη.
Aγρια βουνά, δύο ώρες δρόμος με τα πόδια μέχρι το Νέστο, όπου υπήρχε η στάση του τρένου, άλλες τόσες ώρες δρόμος για την Σταυρούπολη προς την αντίθετη κατεύθυνση, κεφαλοχώρι της περιοχής. Κακοτράχαλα μονοπάτια, στενά καλντερίμια με μοναδικά μέσα μεταφοράς τα γαϊδουράκια, τα μουλάρια και τα άλογα.
Μικρός κλήρος με το μεγαλύτερο χωράφι να μην ξεπερνά το στρέμμα, κατάλληλος μόνο για καλλιέργεια καπνού.
Βοσκότοποι κατάλληλοι για την εκτροφή κυρίως αιγοπροβάτων. Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και κεντρική παροχή νερού. Οι ανάγκες για νερό καλύπτονταν από τις δύο πηγές, το «Πλαν πεγάδ» που σημαίνει «το πέρα πηγάδι» και «τι σιλικί το πεγάδ», δηλαδή το πηγάδι με τις βδέλες.
Και μ' αυτούς τους πενιχρούς πόρους, καλούνταν να παλέψουν σκληρά για να επιβιώσουν, να στήσουν το καινούργιο τους σπιτικό, να προκόψουν. Και τα κατάφεραν!
Έκτισαν πρώτα την εκκλησία τους και την αφιέρωσαν στον Άγιο Παντελεήμονα και μετά το Δημοτικό Σχολείο, που λειτουργούσε ως Μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Κρωμνικού μέχρι το 1965.
Κάθε μέρα που ξημέρωνε ήταν γι' αυτούς και η αρχή ενός καινούργιου αγώνα. Μοναδική διασκέδαση οι χοροί με τους ήχους της ποντιακής λύρας, που στηνόταν σχεδόν αυτόματα στη μεγάλη αλάνα του χωριού και στις αυλές των σπιτιών, στους γάμους, βαπτίσεις και ονομαστικές γιορτές.
Το αποκορύφωμα ήταν το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου, ημέρα που γιόρταζε ο προστάτης Άγιος του χωριού και στον οποίο είχαν εναποθέσει όλες τους τις ελπίδες για υγεία, προστασία και προκοπή. Εκεί χαρές, χοροί, φαγοπότια κάτω από τα μεγάλα δέντρα, με τον παχύ ίσκιο κοντά στην εκκλησία.
Πριν προλάβουν καλά-καλά να ορθοποδήσουν τους βρήκε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και γνώρισαν τη σκληρή Βουλγαρική κατοχή, την πείνα, τον οδυνηρό εμφύλιο πόλεμο.
Και πάλι τα κατάφεραν!
Μετά το 1945, οπότε συντάχθηκε το νέο δημοτολόγιο λόγω καταστροφής του αρχικού κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής, στο χωριό Κρωμνικό κατοικούσαν οι εξής οικογένειες:
1.Αλεξιάδη Ιωάννη
2.Αλεξιάδη Αλέξη
3.Αμπατζή Σταύρου
4.Αμανατίδη Βασιλείου
5.Αλεξανδρόπουλου Περικλή
6.Γιαζουτζίδη Γεωργίου
7.Θεοδοσιάδη Αντωνίου
8.Θεοφυλάκτου Παναγιώτη
9.Ιωαννίδη Αναστασίου
10.Ιωαννίδη Ιωάννη
11.Κοθεκίδη Ιωάννη
12.Κοεμτσίδη Χαράλαμπου
13.Καϊρίδη Γεωργίου
14.Καραμπουϊκίδη Γεωργίου
15.Κωνσταντινίδη Γεωργίου
16.Κωνσταντινίδη Ηλία
17.Καραμπουϊκίδη Θεοδώρου
18.Κοκκινίδη Αλέξη
19.Καρακεχαϊδη Αναστασίου
20.Μιχαηλίδη Βασιλείου
21.Ξενιτίδη Σάββα
22.Παλτόγλου Κωνσταντίνου
23.Παπαχαραλαμπίδη Αχιλλέα
24.Πολατίδη Αντωνίου
25.Πολυχρονιάδη Αναστασίου
26.Παπαδόπουλου Γεωργίου
27.Παλατσούκα Δημητρίου
28.Παπαδόπουλου Φίλιππου
29.Παπαδόπουλου Λεωνίδα
30.Σωματαρίδη Σταύρου
31.Σιμιντηρίδη Αυγουστή
32.Συμεωνίδη Αλκιβιάδη
33.Στεφανίδη Παναγιώτη
34.Σαριπαυλίδη Τριαντάφυλλου
35.Στεγιαννίδη Δημητρίου
36.Τουλουμίδη Κωνσταντίνου
37.Τσιντονίδη Ανέστη
38.Χατζηγεωργιάδη Νικολάου
39.Αναστασιάδου Μαρίας
40.Ξενιτίδου Σώνας

Σύνολο δηλαδή σαράντα(40) οικογένειες με πολλά παιδιά η καθεμιά.
Προς το τέλος της δεκαετίας του ΄50 άρχισε η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση των κατοίκων.
Οι περισσότερες οικογένειες εγκαταστάθηκαν στους Τοξότες και Γαλάνη, λιγότερες στην πόλη της Ξάνθης, αρκετές στη Θεσσαλονίκη και πολλοί πήραν το δρόμο της μετανάστευσης στη Γερμανία.
Στα 1965 το Κρωμνικό εγκαταλείφθηκε και από τους τελευταίους του κατοίκους και σιγά –σιγά μετατράπηκε σε σωρό ερειπίων.
Μοναδική εξαίρεση ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονα που από το 1995 έχει επισκευασθεί με τις φιλότιμες προσπάθειες των μελών του Συλλόγου, προσωπική δουλειά και οικονομικές ενισχύσεις πολλών φίλων και παραγόντων της περιοχής και έχει εξοπλισθεί με τα απαραίτητα ώστε να είναι σε θέση να λειτουργήσει.
Ετσι, η εκκλησία του Κρωμνικού με το πανηγύρι του Αγ.Παντελεήμονα έγινε και πάλι ο πρώτος πυρήνας συσπείρωσης όλων των κατοίκων , έστω και για μια φορά το χρόνο στη γενέτειρα γη.
Το Δημοτικό Σχολείο στέκει ακόμα όρθιο και χάσκει χωρίς δάπεδα και οροφή και περιμένει τη σωτηρία του από την ολοκληρωτική καταστροφή. Πρέπει να επισκευασθεί και να χρησιμοποιηθεί ως ξενώνας για όσους θέλουν να βρουν κατάλυμα εκεί.
Παρ' όλα αυτά το Κρωμνικό υπάρχει. Υπάρχει γιατί υπάρχουμε εμείς, γιατί θέλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε τους ανθρώπους που γεννήθηκαν εκεί, έζησαν εκεί, τους δικούς μας ανθρώπους ,των οποίων αποτελούμε τη συνέχεια.

Τοξότες 24 Ιουλίου 1999
Πολυχρονιάδου Ελένη

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΡΩΜΝΙΚΟΥ
Ιδρύθηκε το 1995 από τους καταγόμενους από το χωριό Κρωμνικό της πρώην κοινότητας Γαλάνης.
Ο Σύλλογος ιδρύθηκε με σκοπό να συσπειρώσει τους απανταχού Κρωμνικιώτες και το πρώτο μέλημά του ήταν η αναστήλωση του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα

ΠΗΓΗ: 
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " Κρωμνικό Ξάνθης "

ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΞΑΝΘΗΣ-ΑΓΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ

ΑΓΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΟΥ ΞΑΝΘΗΣ

ΔΗΜΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ
                                                                                       Μαργαρίτι
     

Όταν η Βόρεια Ελλάδα κυριεύτηκε το 1430 από το Μουράτ Β΄, μεγάλοι τουρκικοί πληθυσμοί μεταφέρθηκαν από τη Μικρά Ασία και εποίκισαν στη Δυτική Θράκη. Αυτοί ανήκαν στην αίρεση του Μπεκτασισμού (Μπεκτασιλέα). Ιδρυτής τους ήταν ο Χατσή Μπεκτάς, που ανήκε στο τάγμα των Δερβίσιδων και είχε ζήσει το 13ο αιώνα με κέντρο την Καππαδοκία.

Το Μπεκτασισμό τον διέκρινε ο συγκρητισμός και είχαν προσάψει στην πίστη τους πολλά ανομοιόμορφα στοιχεία από τους Σουνίτες Μουσουλμάνους, από τους αιρετικούς Χριστιανούς, (Νεστοριανούς, Παυλικιανούς, Βογομήλους), από τους Αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους και τους Νεοπλατωνικούς.
Είχαν μυστήρια και τελετές, όπως οι Χριστιανοί, πίστευαν σε δικό τους τριαδικό Θεό (Αλλάχ-Μωάμεθ-Αλή). Δέχονταν την Ανάσταση των νεκρών, την εξομολόγηση (Βάη Οκουτμάκ), τον Αφορισμό (TUSKUNLUK). Τη μουσουλμανική αυτή αίρεση είχε ασπαστεί και ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων.
Τον 15ο αιώνα, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, πολλοί Χριστιανοί της Δυτικής Θράκης, κάτω από την αφόρητη πίεση των Τούρκων προσχώρησαν στο Μπεκτασισμό.
Σύμφωνα κυρίως με τις τουρκικές πηγές το κράμα αυτό των Χριστιανών και Μπεκτασίδων, δεν είχε τζαμιά όπως οι Σουνίτες Μουσουλμάνοι. Έτσι κατασκευάζουν σε ορεινά και πεδιάδες, τους δικούς τους τόπους λατρείας, τους λεγομένους Τεκέδες ή Τετέδες (Εξωκκλήσια ).
Ένας τέτοιος Τεκές ή Τετές (Εξωκλήσι) ήταν και το Εξωκκλήσι της Θείας Αναλήψεως στο Μαργαρίτι, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα κτίστηκε το 15ο αιώνα μ.Χ. και ονομάζονταν KIRKLAR TEKESSI, Τεκές των Σαράντα. Παρόμοιοι Τεκέδες υπάρχουν σήμερα στη Γενησέα Ξάνθης, στη Χλόη Ροδόπης (KIRKLAR ILLERI), στην Πελεκητή και στα αρχοντικά της Ροδόπης, στο Παππίκιον Όρος (GELIN MEZARI), όπου γίνεται το κουρπάνι των σαράντα, (KIRK KURBANI).

Η ΠΗΓΗ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΑΤΟΣ

Στον Τεκέ του Μαργαριτίου, οι Μπεκτασίδες Μουσουλμάνοι, γιόρταζαν, σαράντα μέρες μετά τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου (HI DERELEZ) και πάντα ημέρα Πέμπτη. Δηλαδή γιόρταζαν 40 ημέρες μετά το Χριστιανικό Πάσχα, εφόσον η γιορτή του Αγίου Γεωργίου ως συνήθως έπεφτε μετά το Πάσχα.
Γενικά στη Δυτική Θράκη, όταν την εποίκισαν οι Μπεκτασίδες, πολλά Χριστιανικά Εξωκκλήσια τα μετέτρεψαν σε Τεκέδες δικής τους λατρείας.
Στο Μαργαρίτι, το Εξωκκλήσι της Θείας Αναλήψεως μάλλον θα πρέπει να πρωτοκτίσθηκε, ως Τεκές από τους Μπεκτασίδες για τις λατρευτικές τους ανάγκες. Διότι εδώ πρόκειται για μία κατασκευή θολωτή με πέτρινους καναπέδες και ένα αγίασμα, τα οποία δε θυμίζουν κατασκευή Χριστιανικού Εξωκκλησίου. Ο Τεκές αυτός εξυπηρετούσε πλήρως τις μυστικιστικές ανάγκες των Μπεκτασίδων Μουσουλμάνων και τις καθαρκτικές ανάγκες και υποχρεώσεις των μυστηρίων τους.
Οι προσκυνητές και Μπεκτασίδες επισκέπτες του ορεινού αυτού Τεκέ ΚIRKLAR, πρόσφεραν διάφορα αφιερώματα, προσόψια, κομπολόγια,στάμνες, τσεκούρια, κ.α. Ωστόσο παρόμοια δώρα πήγαιναν και στον Τεκέ της Γενησέας: Αλή Μπαμπά (KIRKLAR)και στον Τεκέ (KIZ BUKU) της Δρυμιάς Ξάνθης κ.α.
Οι πρώτοι πρόσφυγες κάτοικοι του Μαργαριτίου υπήρξαν έξι οικογένειες από την Προύσα. Τον Αύγουστο του 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία, ήλθαν άλλες 40 οικογένειες, Πόντιοι Παφραίοι αυτή τη φορά, με πρόεδρο και αρχηγό τον Ηλία Καρασακαλίδη (Τον Ηλιάχοτσα) και εγκαταστάθηκαν στα παλιά σπίτια των Τούρκων Μπεκτασίδων, που έφυγαν για την Τουρκία.
Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι φεύγοντας, πληροφόρησαν τους νέους Πόντιους οικιστές για τον κρυφό τόπο προσευχής τους (KIRKLAR TEKKESI), το οποίο και γιόρταζαν 40 ημέρες μετά το Χριστιανικό Πάσχα, μια ημερομηνία που αντιστοιχεί στον εορτασμό της Αναλήψεως του Σωτήρος από τους Ορθόδοξους Χριστιανούς,. Ενημέρωσαν επίσης οι Μπεκτασίδες, τους νέους κατοίκους του χωριού, για τα ήθη και τα έθιμά τους, που είχαν σχέση με τη λατρεία τους σε εκείνο το απόκρυμνο μέρος, όπου βρίσκονταν το Εξωκκλήσι. Επίσης έκαναν λόγο για πολλά θαύματα και αφιερώματα των επισκεπτών του Τεκέ εκείνου.
Αυτόν τον Μπεκτασικό Τεκέ ή Τετέ, οι νέοι οικιστές πόντιοι Παφραίοι του Μαργαριτίου, τον περιποιήθηκαν και τον καθιέρωσαν, όπως ήτανε φυσικό, ως Εξωκκλήσι της Θείας Αναλήψεως του Κυρίου. Επειδή όμως ο τόπος εκείνος ήτανε αδιάβατος, κατασκεύασαν ειδικό μονοπάτι διάβασης και μετάβασης των πιστών προσκυνητών. Στόλισαν το Εξωκκλήσι με Ιερές Εικόνες της Θείας Αναλήψεως και άλλων Αγίων. Κρέμασαν καντήλες. Τοποθέτησαν μανουάλια και άλλα απαραίτητα για τη λατρεία πλέον του αληθινού Θεού.
Στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του μικρού αυτού οικήματος δεν βρέθηκαν επιγραφές. Μόνο στην πρόσοψη πάνω από τη θύρα εισόδου, υπήρχε μία κτητορική επιγραφή με αραβική παλαιά γραφή. Αυτήν την πήρε ο τότε Δήμαρχος Σταυρουπόλεως Γεώργιος Καρασακαλίδης, που είχε καταγωγή από το Μαργαρίτιον, με σκοπό να τη μεταφράσει, προσφέροντας έτσι στην ιστορία του τόπου του. Η επιγραφή όμως αυτή στην πορεία χάθηκε και έκτοτε αντικαταστάθηκε με τη σημερινή μαρμάρινη επιγραφή:
ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ
ΝΑΟΣ
ΑΝΑΛΗΨΙΣ
ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ
Το Εξωκλήσι αυτό το γνώριζαν και οι παλαιοί εντόπιοι κάτοικοι της Σταυρούπολης, οι οποίοι ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι συχνά το επισκέπτονταν ως ευλαβικό προσκύνημα. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι στο Παρεκκλήσιο της Θείας Αναλήψεως τελούνταν θαύματα ιάσεων, σωματικών και ψυχικών. Έτσι αναφέρεται ότι έχουν τελεστεί θαύματα θεραπείας πολλών επιληπτικών, όπως και άλλων αρρώστων. Ακόμη και σήμερα αναφέρονται από προσερχομένους με πίστη και ευλάβεια στο Ιερό Αγίασμα, ιάσεις από ψυχικές νόσους αλλά και από άλλα σοβαρά δερματικά κυρίως νοσήματα και κακώσεις.
Αυτό το Παρεκκλήσιο, το στήριξε και το αξιοποίησε η απαράμιλλη πίστη και ευλάβεια των νέων οικιστών, των Ποντίων Παφραίων, με διάφορους τρόπους.
Επειδή η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται το Εξωκκλήσι είναι δύσβατη και αρκετά δυσπρόσιτη για τις λίγο μεγαλύτερες ηλικίες, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μαργαριτίου Άγιος Νικόλαος, σε απόσταση περίπου 300 μέτρων και σε ομαλότερο έδαφος κατασκεύασε ένα πρόχειρο Εξωκλήσι και εκεί λειτουργούνται σήμερα οι πιστοί, στο πανηγύρι της Θείας Αναλήψεως.
Με την ιστορία επίσης του εν λόγω Εξωκκλησίου της Θείας Αναλήψεως του Σωτήρος συνδέεται άμεσα και ο Μπεκτασικός Τουρπές, που ήτανε κτισμένος στο χωράφι του Κωνσταντίνου Κοτσάκελιν, τριακόσια περίπου μέτρα κάτω από το σπίτι του Λεωνίδα Σελβιέρη.
Επρόκειτο για ένα λιθόκτιστο κυκλικό Τάφο, διαστάσεων 2,5 Χ 2,5 Χ 2. Σε αυτόν τον Μπεκτασικό Τουρπέ (λιθόκτιστος κυκλικός τάφος), είναι θαμμένος, σύμφωνα με την παράδοση, ένας Σεΐχης, που διετέλεσε Ηγούμενος, Δερβίσης, δηλαδή, ηγετικό θρησκευτικό στέλεχος Μπεκτασικού Τάγματος. Επίσης εκτός από το Σεΐχη ήταν θαμμένοι εκεί και άλλοι ανώνυμοι Μπεκτασίδες. Για το λόγο αυτό η περιοχή, όπου ανακαλύφθηκε ο τάφος ονομάζονταν Μνήματα. Ήτανε τα τουρκικά μνήματα, όπου αργότερα οι χριστιανοί πλέον κάτοικοι του χωριού, σε εκείνη την περιοχή καλλιεργούσαν χωράφια. Όμως κατά καιρούς ακούγονταν διάφορες παράξενες φήμες και ιστορίες, ότι ο τόπος εκείνος ήτανε στοιχειωμένος, γιατί τις νύχτες βλέπανε παράξενα φώτα, και το Σεΐχη να περπατά γύρω από τον Τουρπέ. Όλες αυτές οι φήμες είχαν άμεση σχέση με τις μυστικιστικές αντιλήψεις των Δερβίσηδων, που άγγιζαν τα όρια της δεισιδαιμονίας.
Τελειώνοντας αυτήν τη σύντομη αναφορά την ιστορία του Ιερού Προσκυνήματος της Θείας Αναλήψεως, στο Μαργαρίτι, κρίνεται σκόπιμο να γίνει μία αναφορά και στα «τάματα» που συναντά ο ταπεινός προσκυνητής αλλά και ο κάθε επισκέπτης, έξω από τον Ιερό χώρο του Παρεκκλησίου.
Πρόκειται για διάφορα υφάσματα, ρούχα κλπ., κατάλοιπο των αντίστοιχων μουσουλμανικών αφιερωμάτων, που δεν έχουν θέση στην Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοσή μας. Αντί λοιπόν των «υφασμάτων» αυτών, που ο χρόνος και οι καιρικές συνθήκες τα μετατρέπουν σε κουρέλια δύσμορφα και αταίριαστα κατά συνέπεια, στην ιερότητα του χώρου, οι Χριστιανοί που με ευλάβεια θα ήθελαν κάτι να προσφέρουν, ως αφιέρωμα, καλό θα ήτανε να προσέρχονταν με δώρα συμβατά με τη Ορθόδοξη Παράδοσή και Λατρεία.
Ως τέτοια κρίνονται το καθαρό κερί, οι λαμπάδες, το λάδι για τις κανδήλες, διάφορες εικόνες και ο,τιδήποτε άλλο λειτουργικό και ωφέλιμο στην Ορθόδοξη Λατρεία.

ΜΕΛΕΤΗ - ΕΡΕΥΝΑ:
Ν ι κ ό λ α ο ς Κ υ ν η γ ό π ο υ λ ο ς
Δ ι δ ά κ τ ο ρ α ς Α.Π.Θ.

ΣΥΓΓΡΑΦΗ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Α ν α σ τ α σ ί α Κ υ ν η γ ο π ο ύ λ ο υ
Δ ι δ ά κ τ ο ρ α ς Α.Π.Θ


Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Δρ. Ζεγκίνης Ε., Ο Μπεκτασισμός στη Δυτική Θράκη, Β’ έκδοση, Θεσσαλονίκη 1996.
Δρ. Γεωργούλης Α., «Μουσουλμανισμός», ΘΗΕ 9, 132.
Βακαλόπουλος Α., Θεσσαλονίκη, Σύντομη Ιστορία, εκδόσεις Μαλλιάρης,
Θεσσαλονίκη 2007.
Δρ. Κυνηγόπουλος Ν., Άγιος Ραφαήλ και η Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών,
Θεσσαλονίκη 2007.
Προφορικές μαρτυρίες και παραδόσεις των πρώτων κατοίκων, Χριστιανών και
Μπεκτασίδων, του Μαργαριτίου

Από τους πιο όμορφους προορισμούς της Ελλάδας, επιλέχθηκε το Παραδοσιακό χωριό Μαργαρίτι, που βρίσκεται στα ορεινά του νομού Ξάνθης και σε υψόμετρο 800 m.
Το Μαργαρίτι κατοικήθηκε στα 1923 από προσφυγικό πληθυσμό ερχόμενο από το Δυτικό Πόντο και κυρίως από την πόλη της Πάφρας και των περιχώρων της. Το 1977 πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν το ορεινό χωριό τους, λόγω των δύκολων συνθηκών διαβίωσης. Αυτοί όμως που έφυγαν, ποτέ δε λησμόνησαν το καταπράσινο χωριό των βουνών της Θράκης, που για 50 και πλέον χρόνια φιλοξένησε τους πρόσφυγες από τις αλησμόνητες πατρίδες, πατεράδες τους... Έτσι οι Μαργαριτιώτες δραστηριοποιούνται και δημιουργούν έναν αξιόλογο Πολιτιστικό Σύλλογο, με έντονη δραστηριότητα και πρωταρχικό στόχο και σκοπό, τη διατήρηση των εθίμων και των παραδόσεών τους.
Οργανώνουν τα δύο Πανηγύρια του χωριού.
Το πρώτο στις 6 του Δεκέμβρη, γιορτή του προστάτου και Πολιούχου τους, Αγίου Νικολάου και
το δεύτερο, μετά το Πάσχα και στη γιορτή της Θείας Αναλήψεως του Χριστού, όπου πανηγυρίζει το ομώνυμο Παρεκκλήσι τους μέσα σε δασώδη περιοχή του χωριού.
Το Αγίασμα που αναβλύζει από το Παρεκκλήσι είναι κατά την παράδοση, θαυματουργικό, με πλήθος ιάσεις ψυχών και σωμάτων!!!
Μεγάλο είναι το πλήθος των ευλαβών προσκυνητών, που περιμένουν καρτερικά έξω από το Παρεκκλήσι, την ημέρα της γιορτής του, για να πάρουν λίγο από το Θαυματουργικά θεραπευτικό Αγίασμα και να το φυλάξουν με ευλάβεια και ως ευλογία στα σπίτια τους...

ΠΗΓΗ:  agiasma.info

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΞΑΝΘΗΣ-ΑΓΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ "

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΝΤΑ ΣΤΟ ΔΑΣΩΤΟ ΔΡΑΜΑΣ

Τό Δασωτό Δράμας

Το Δασωτό του Νευροκοπίου 

(Δείτε επίσης:ΔΡΑΜΑ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ)

Το Δασωτό ή Κουμανίτς, όπως το γνωρίζουν οι παλαιό­τεροι, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της επαρ­χίας Νευροκοπίου, σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της επαρχίας, το Νευροκόπι.
Όπως μαρτυρά και η επιγραφή στο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου («Δαπάνη και Δεήσεις των δούλων του Θεού των ευλογημένων χριστιανών των κατοικούντων εν τη χώρα ταύ­τη, Κωμανίτζη 1831»), το Δασωτό δεν είναι καινούργιος οικι­σμός. Οι πρώτοι πρόσφυγες που έφτασαν στο χωριό την πε­ρίοδο 1922-1923 από τη Σηλυβρία της Θράκης, συνάντησαν 15 οικογένειες γηγενών κατοίκων. Το Μάιο του 1925 εγκατα­στάθηκαν στο Δασωτό γύρω στις 50 οικογένειες Σανταίων, οι οποίοι κατέφυγαν στην περιοχή του Νευροκοπίου προκειμέ­νου να αποφύγουν το ανθυγιεινό κλίμα των Κυργίων της Δράμας, όπου είχαν εγκατασταθεί προσωρινά. Λίγους μήνες μετά στους κατοίκους του Δασωτού προστέθηκαν και μερικές οι­κογένειες ποντίων προσφύγων από το Άκ Νταγ Ματέν («Μετενλήδες»).
Η μεγάλη πλειοψηφία των Σανταίων του Δασωτού κατάγε­ται από την ενορία Ισχανάντων, μία μικρότερη ομάδα από την ενορία Τερζάντων και ελάχιστοι από τις υπόλοιπες ενορίες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι του Δασω­τού επέλεξαν να αφιερώσουν την εκκλησία του χωριού τους στην Αγία Κυριακή, το όνομα της οποίας έφερε και η κεντρι­κή εκκλησία της ενορίας Ισχανάντων. Στη νέα αυτή εκκλησία, που χτίσθηκε το 1928, φυλάσσεται μέχρι σήμερα το ιερό Ευαγ­γέλιο της Αγίας Κυριακής Ισχανάντων.
Μεταπολεμικά, με την αποχώρηση των λίγων γηγενών κα­τοίκων του, το Δασωτό έμεινε ένας καθαρά προσφυγικός οι­κισμός. Το 1960 το χωριό είχε 687 κατοίκους, οι οποίοι όμως στην τελευταία απογραφή μειώθηκαν σε 278 λόγω της ανερ­γίας και των μεταναστευτικών τάσεων της σύγχρονης εποχής, που έπληξαν ολόκληρη την επαρχία Νευροκοπίου.
Η κυριότερη ασχολία των κατοίκων του Δασωτού είναι η γε­ωργία, με βασική καλλιέργεια τη φημισμένη πατάτα Νευρο­κοπίου.
Ακολουθούν τα ονόματα των πρώτων σανταίων κατοίκων του Δασωτού. Τα συγκεντρώσαμε χάρη στην πολύτιμη βοή­θεια του αείμνηστου Θεόφιλου Σπυριδόπουλου και του επίτι­μου προέδρου του Συλλόγου Σανταίων Θεσσαλονίκης «Η Επτάκωμος Σάντα» Παντελή Σοφιανού, αλλά και με προσωπικές συ­νεντεύξεις που πραγματοποιήσαμε κατά τη διάρκεια διήμε­ρης επίσκεψης μας στην περιοχή.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΣΑΝΤΑΙΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΑΣΩΤΟΥ
Α. Από την ενορία Ισχανάντων:
Αμοιρίδης Λεωνίδας του Κωνσταντίνου με το γιο του Φίλιππο
Εφραιμίδης Δημήτριος του Γεωργίου
Εφραίμιδης Ιορδάνης του Χριστόφορου
Εφραιμίδης Κωνσταντίνος του Γεωργίου με τη σύζυγο του Κυριακή και τα παιδιά του Ελένη, Γεώργιο και Ιωάννη
Εφραιμίδης Τριαντάφυλλος του Νικολάου με τη σύζυγο του Μαρία και τα παιδιά του Αγησίλαο και Όλγα
Κοασίδης Χρήστος του Κωνσταντίνου («ο Κούζτιρον»), με τη σύζυγο του Σοφία («η Κουζτιρίνα») και το γιο του Δημήτριο
Κωστικίδης Κωνσταντίνος του Σάββα
Λαζαρίδου Κυριακή χήρα του Χριστόφορου («η Αρκουράβα»)
Λιανίδης Μιχαήλ του Θεοδώρου («ο Λιάντς») με τη σύζυ­γο του Μαρία και τα παιδιά τους Χριστόφορο, Ελένη και Όλγα
Λιανίδου Βασιλική χήρα του Κοσμά (Κρωμέτ'σα), με τα παιδιά της Νεοκλή και Ανδρομάχη
Μαυρόπουλος Μιλτιάδης του Χαραλάμπους («Γαρατσιάλτς»)
Μαυρόπουλος Μιχαήλ του Χαραλάμπους («Γαρατσιάλτς») με τη σύζυγο του Παρθένα
Μελίδης Ευστάθιος του Κωνσταντίνου με τη σύζυγο του Κυριακή και τα παιδιά του Κωνσταντίνο και Παρθένα
Μελίδης Ιωάννης του Κωνσταντίνου με τη σύζυγο του Σο­φία
Νεανίδης Κωνσταντίνος του Νικολάου («Κιάντζογλης»)
Νεανίδου Παρθένα χήρα του Ευσταθίου
Παπαδόπουλος Χαράλαμπος του Ιωάννη με τη σύζυγο του Ερμοφίλη και τα παιδιά του Ιωάννη και Χαρίκλεια
Παυλίδης Κοσμάς του Κωνσταντίνου («ο Αλχά'ης») με τα αδέλφια του Γεώργιο, Ελένη και Κυριακή
Πιστοφίδου Αγάπη χήρα του Αντωνίου («η Τσιολαχούνα») με το γιο της Κωνσταντίνο
Πιστοφίδου Ελένη, χήρα του Θεοδώρου
Σοφιανίδου Βαρβάρα χήρα του Αντωνίου με το γιο της Ιωάννη («ο Γιάννες ο Χοντρόν») και την κόρη της Κυριακή
Σοφιανίδου Μαρία χήρα του Κωνσταντίνου με το γιο της Ιωάννη
Σπυριδόπουλος Αλέξανδρος του Χαραλάμπου («Τσου-μπάνον»)
Σπυριδόπουλος Θεόφιλος του Θεοδώρου («Γάλτσιαχ-μάχ'ς») με τη σύζυγο του Μαρία
Σπυριδόπουλος Στέφανος του Ιωάννη («Τεσέρτς») με τη σύζυγο του Ευθυμία («η Στεφανίνα») και τους γιους του Τρια­ντάφυλλο, Ιωάννη και Κωνσταντίνο
Σπυριδόπουλος Χαράλαμπος του Κοσμά («Τσουμπάνον»)
Σπυριδόπουλος Χριστόφορος του Κοσμά («Τσουμπάνον») με τη σύζυγο του Δόμνα και τα παιδιά του Αντώνιο και Πολυ-
μάχη
Σπυριδόπουλου Κυριακή χήρα του Χριστόφορου με το γιο της Χαράλαμπο
Συμεωνίδης Άγγελος του Μιχαήλ («Παρμαξού'ης») με τη σύζυγο του και το γιο του Κωνσταντίνο
Συμεωνίδης Πολύχρονης του Μιχαήλ («Παρμαξού'ης») με το γιο του Αριστείδη
Τριανταφυλλίδης Κωνσταντίνος του Ιωάννη («ο Καφάλτς») με τη σύζυγο του Μαρία («η Καφαλίνα»)
Τριανταφυλλίδης Ευστάθιος του Ιωάννη με τη σύζυγο του Χριστίνα

Ισχανάντων-Πινιατάντων-Τερζάντων

Β. Από την ενορία Τερζάντων:

• Ηλιόπουλος Χρήστος του Χριστόφορου («Εβλιάς»), με τη σύζυγο του Χαρίκλεια και την κόρη τους Κυριακή

• Ηλιόπουλος Χριστόφορος του Χαραλάμπους («ο Φόλον ο Εβλιάς») με τη σύζυγο του Συμέλα

• Μουρατίδης Σωκράτης του Θεοδώρου

• Μούτας Αλέξανδρος του Παναγιώτη

• Παναγιωτίδης Αλέξανδρος του Χαραλάμπους («Μούτας»)

• Πανταζής Ιωάννης του Κοσμά

• Πανταζής Κοσμάς του Σπυρίδωνα με τις κόρες του Κλεί-τη και Κυριακή

• Σιαμανής Λαμπριανός του Πολύχρονη («ο Λαμπρίκας») με τη σύζυγο του Όλγα

• Σιαμανής Νικόλαος του Πολύχρονη

• Σπαθάρου Αλεξάνδρα χήρα του Ιωάννου («η Σπαθαρίνα») με το γιο της Ευστάθιο

• Σπαθάρου Καλλιόπη, χήρα

• Σπαθάρου Παρθένα χήρα του Μιχαήλ με τους γιους της Χρήστο και Χαράλαμπο

• Τσακμακίδου Αγγελική, χήρα του Ισαάκ, με την κόρη της Ναζή

Β. Από την ενορία Πινιατιάντων:

• Γεροντίδου Μαρία
• Κωνσταντινίδου Δέσποινα χήρα του Σπυρίδωνος με το γιο της Ευστάθιο («Κώτογλης»)
• Κωνσταντινίδης Σταύρος του Αβραάμ με την αδερφή του Ελένη
• Ποταμόπουλος Ισραήλ του Σπυρίδωνος («Τιαριάς») με τη σύζυγο του και τους γιους του Ευστάθιο και Ανδροκλή

Β. Από την ενορία Κοσλαράντων:

• Μουρατχανίδης Αλέξανδρος του Ιωάννη

• Χειμωνίδης Ευκλείδης του Παύλου

Β.Από την ενορία Πιστοφάντων:

• Κιτμιρίδης Κωνσταντίνος του Παντελή με τη σύζυγο του Ευτυχία («η Κουτμιρίνα») και το γιο τους Παντελή
•Χωλίδου Χαρίκλεια του Λαμπριανού (σύζυγος Χρήστου Μωϋσίδη) με τα αδέλφια της Θεόδωρο και Ευθυμία


ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ της Νεας Σαντας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΝΤΑ ΣΤΟ ΔΑΣΩΤΟ ΔΡΑΜΑΣ "

ΑΠΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΠΟΝΤΟΥ ΣΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΔΡΑΜΑΣ

ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΠΟΝΤΟΥ - ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΔΡΑΜΑΣ

Αργυρούπολη Πόντου

(Δείτε επίσης:ΔΡΑΜΑ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ)

                    
                   ΖΕΡΖΕΛΙΔΗΣ Γ.

ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΚΗ ΓΗ

 

Αργυρούπολη Δράμας

1918. Ο ρωσικός στρατός αρχίζει να αποχωρεί από τον ανατολικό Πόντο.

Η περιοχή της Αργυρούπολης που για λίγο γνώρισε τη χαρά της λευτεριάς, βρίσκεται σε αναστάτωση. Το δίλημμα που κυριαρχεί είναι να ακολουθήσουν το ρωσικό στρατό ή να περιμένουν στην γενέτειρα πατρίδα τους κοντά στη γη που κάρπισε εδώ και χιλιάδες χρόνια πολιτισμό, θρύλους, ελπίδες, ζωή, που στάθηκε ακριτομάτα της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών πολέμαρχος στα δύσκολα χρόνια τις Οθωμανικής κατοχής. Είναι τραγικό πράγματι δίλημμα και θέλει τόλμη και θέληση και απόφαση, είναι δεμένο με δικαιολογημένο συναισθηματισμό, που μαρτυρεί πως η αγάπη για την πατρίδα στέκει πάνω από κάθε άλλη προτεραιότητα και από αυτήν ακόμα που δένεται με τη ζωή, την περιουσία, το συμφέρον.

Ομως οι πληροφορίες και οι πρώτες μαρτυρίες που φθάνουν στους προεστούς των χωριών για τις ομότητες που γίνονται από τους Τούρκους τακτικούς και ατάκτους, δεν αφήνουν περιθώρια επιλογής. Έτσι στις 10 του Γενάρη στο χωριό Καρμούτ μαζεύονται πολλοί μπροστάρηδες από τα χωριά Σουλάμις, Σίχτορμη,Τσογκάρ, Γετυρμάζ, Λερί, χαμά και από αλλού και αποφασίζουν να ακολουθήσουν τον ρωσικό στρατό.

25 Ιανουαρίου, μέρα του Αγίου Γρηγορίου οι χιονισμένοι δρόμοι και τα μονοπάτια της Ζύγανας, του Αεσέρ γεμίζουν από μία πρωτόγνωρη μαρτυρική λιτανεία ενός λαού , που χάνει πατρίδα, εγκαταλείπει προγόνους, περιουσίες, ιερά και όσια.

Τι να πρωτογράψει κανείς από τις ατέλειωτες μαρτυρίες που με δάκρυα και πολύ πόνο άκουγες από ανθρώπους που έζησαν το δράμα του εκπατρισμού και στάθηκαν μάρτυρες αυτής της εφιαλτικής πορείας από Αργυρούπολη εις Καρς. Ακουγα τον μακαρίτη Κων/νον Αθανασιάδη και άλλους δημογέροντες και ιστορούν μέρες, μήνες, χρόνια, ώρες ατέλειωτες πάντα με ενδιαφέρον και συγκίνηση για τις μέρες του εκπατρισμού. Τι τράβηξαν μέχρι να φθάσουν στα χωριά του Καρς και ήταν από τις λίγες ίσως φορές που το ανθρώπινο γένος γνώρισε τέτοια δοκιμασία. Πολλοί είναι οι πεζοπόροι που με ένα δισάκι και λίγο ψωμί και μία εικόνα σέρνονται γυμνοί και ξυπόλυτοι μέσα στα χιόνια λίγοι οι προνομιούχοι που εξασφάλισαν ρώσικα αμάξια και έχουν τα γυναικόπαιδά τους κάποια άνεση είναι περιορισμένες οι δυνατότητες προσφοράς συ μπαράστασης σε γνωστούς φίλους και συγγενείς ακόμα, πολλοί από αυτούς σβήνουν και χάνονται στις στράτες της Ζύγανας και αλλού. Στην περιοχή του Καρς φθάνουν μετά από 8 μέρες. Στα πρώτα χωριά που φθάνουν οι κάτοικοί τους υποδέχονται και τους προσφέρουν φιλοξενία είναι το Σαρίκαμις, Τσιαπίκ κ.ά. Στα χωριά του Καρς δε θα μείνουν για πολύ. Ο ρωσικός Στρατός αποχωρεί και έτσι περνούν στα παράλια της Κριμαίας Νοβορούσκη, Καπαρτίγκα, Σότσι, Βατούμ, άλλωστε πολύ από τους κατοίκους των χωριών που προανέφερα έχουν από χρόνια εμπορικές επιχειρήσεις σ' αυτές τις πόλεις.

Η μοίρα όμως ετοιμάζει και άλλες εκπλήξεις. Μια νέα εξίσου τραγική έξοδος αυτήν τη φορά όμως με την ψευδεπίγραφη προβολή Πολιτισμός.

Σ. ΑθΑΝΑΣΙΑΔΗΣ 

Για την Ελλάδα

 

17 Μαρτίου 1922 το Σερβικό πλοίο Μιχαήλ Αρχάγγελος είναι έτοιμο να αποπλεύσει από το λιμάνι του Ναβαρουσίσκη. Επιβάτες εκούσιοι αυτή τη φορά οι χιλιάδες Πόντιοι που τους φοβίζει η επικράτησης της ρωσικής επανάστασης.

Θα πάμε στην Ελλάδα εκεί είναι η μεγάλη μας πατρίδα. Τραγουδούν και
χορεύουν , ζουν μία απερίγραπτη ευφορία χαράς , δεν τους στεναχωρεί το γεγονός ότι χάνουν ότι με πολύ αγώνα κερδήθηκε, ζωή κοσμοπολίτικη,
περιουσίες. Ένα είναι που κυριαρχεί: η φιλοπατρία. Αυτή και μόνη καθοδηγεί τις καινούργιες επιλογές. Ένα τελευταίο σφύριγμα και το Μ. Αρχάγγελος ξεκινά.

Στο καράβι μία ευτυχής συγκυρία θέλει να ταξιδεύουν πολλοί από τα
χωριά της περιοχής Κιμισχανές, γνώριμοι, συγγενείς, φίλοι. Ένα μεγάλο
μέρος από αυτούς θα ενώσουν τις τύχες τους μέχρι το τέλος του μαρτυρίου, μέχρι το ανθρώπινο τέλος, παλεύοντας με την παρθένα γη του Τσαλί Τσιφλίκ, για να αναστήσουν νοικοκυριό, πατρίδα, ζωή.

Το ταξίδι είναι πολυήμερο και επίπονο, οι μαρτυρίες μιλούν όχι τόσο
κολακευτικά για τη συμπεριφορά του πληρώματος του Μιχαήλ Αρχάγγελος, όμως όλα αυτά περνούν απαρατήρητα από όλους, έχουν γνωρίζει χειρότερα. Τώρα αντικρίζουν την ελληνική πατρίδα Μπροστά τους απλώνεται η καταγάλανη θάλασσα και τα πανέμορφα νησιά του Αιγαίου. Χαρά, συγκίνηση, τραγούδι, χορός, να η Ελλάδα μας.

25 Μαρτίου 1922 το Μ. Αρχάγγελος αγκυροβολεί στα ήρεμα νερά του Θερμαϊκού απέναντι από το καραμπουρνάκι. Η χαρά και το γέλιο, ο χορός και  το τραγούδι θα παραχωρήσουν τη θέση τους στη νέα πραγματικότητα που σε λίγο αντιμετωπίζουν . Πριν καλά καλά χαθεί ο απόηχος της χαράς τους , όταν πρωτοαντικρίσουν την ελληνική πατρίδα βρίσκονται μπροστά σε καινούργιες δοκιμασίες.

1. Η απαγόρευση καθόδου από το πλοίο για μία εβδομάδα (πάμπολες επιπτώσεις).

2. Οδηγούνται δίκην αγέλης σε πρόχειρα καταλύματα, για υγιεινή αποτοξίνωση λες και ήταν χολεριασμένοι, οι χθεσινοί οικονομικοί άρχοντες των παραλιών του Πόντου.

Καραντίνα λοιπόν, ταπείνωση, εξευτελισμός, διαπόμπευση της ανθρώ
πινης αξιοπρέπειας . Χωρίς φροντίδα εγκατελειμένοι, προφυλακισμένοι από μία συμμορία κακών Ελλήνων που νόμιζαν πως είχαν κυριαρχικά δικαιώματα πάνω στην ελληνική γη, χωρίς καλό λόγο και συμπαράσταση από το επίσημο κράτος αφέθηκαν στο έλεος του Θεού.

Έτσι μέρα με την ημέρα ο τύφος και τα συνεπακόλουθά του αποδεκατίζουν τους περήφανους, γενναίους της ποντιακής πατρίδας. Χιλιάδες οι νεκροί και ατέλειωτα τα βογκητά των εξαντλημένων και αρρώστων. Ένας Γολγοθάς δυστυχώς δεν μπορεί να χωρέσει μέσα σ' αυτόν τον περιορισμένο χρόνο και χώρο.

Μετά ένα μήνα περίπου επιτρέπουν την έξοδο και τότε αλίμονο ένας
φοβισμένος και τρομοκρατημένος λαός ξεχύνετε στους δρόμους ψάχνο-
ντας τόπους απόμακρους από το κολαστήριο του καραμπουρνακίου για να μη θυμίζει τίποτα με το μαρτύριό της. Λίγοι μένουν στην Καλαμαριά και στην Θεσ/νίκη, οι χιλιάδες θα μείνουν στα ορεινά της Δράμας, του Κιλκίς, της Πέλλας, της Ημαθίας, της Κατερίνης, της Φλώρινας, της Κομοτηνής, της Κοζάνης, της Πτολεμαϊδας, των Σερρών, της Ξάνθης, Αλεξανδρούπολης και στο Τσαλί - Τσιφλίκ οι δικοί μας.

Επιμέλεια: ΣΤΑΘΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ 

Καθ' οδόν για το Τσαλί - Τσιφλίκ

 

14 Ιουνίου 1922 στο Σ. Σταθμό Δράμας τα βοϊδάμαξα από το Καρατσάλ (Μαυρόβατος) που αφιλοκερδώς διέθεσαν οι Καρατσαλήδες φορτώνουν τις λιγοστές αποσκευές των δικών μας ανθρώπων που έχουν πάρει την άδεια από την Ε.Α.Π. να εγκατασταθούν στο Τσιφλίκι του Μουσταφά Μπέη. Αρχική απόφαση της Ε.Α.Π. ήταν να εγκατασταθούν στο Τουρκοχώρι (Μυλοπόταμος) ύστερα όμως από επιμονή της επιτροπής που την αποτελούσαν ο Αθανασιάδης Κων/νος, Ασβεστόπουλος Δαμιανός και Κεφαλίδης Ιωάννης τους δόθηκε η άδεια για το Τσαλί Τσιφλίκ και το Μιναρέ Τσιφλίκ. Έτσι το πρωινό της Ιουνίτικης μέρας μπαίνουν στον κακοτράχηλο και παρθένο δρόμο για το τσιφλίκι.

Η περιγραφή αυτής της διαδρομής έχει ενδιαφέρον. "Για να φτάσουμε στο τσιφλίκι χρειάστηκαν πάνω από 5 ώρες (απόσταση 10 χιλιόμετρα από τη Δράμα). Περνούμε μέσα από μία πυκνή συστάδα αγκαθιών που το ύψος τους ξεπερνούσε τα 3 μέτρα με άφθονη πανίδα. Κυρίαρχη ήταν η παρουσία των λύκων, των τσακαλιών, αλεπούδων και φιδιών, επίσης οι αγριομέλισσες έκαναν αρκετές επιδρομές στον ανύποπτο πεζοπόρο κόσμο. Στην Τσοπάγκα έγινε ολιγόλεπτη στάση για να δροσιστούμε από μία βρυσούλα που υπήρχε εκεί. Η δεύτερη στάση έγινε στο τσιφλίκι του Γ. Δαβέλα δίπλα στο ποτάμι για φαγητό και ξεκούραση. Το απόγευμα φθάσαμε στο Τσιφλίκι του Μπέη.
Είμαστε όλοι μαζί 43 οικογένειες."

Αφήγηση: Δ. Στεφανίδη και Κ. Αθανασιάδη

Ο Γρηγόριος Λευκόπουλος στο πολύ σημαντικό Αρχείο του γράφει:

"Όταν περί την μεσημβρίαν έφθασαν στο τσιφλίκι του Μουσταφά-Μπέη βρέθηκαν έμπροσθεν μιας καινούργιας πραγματικότητας, ο χώρος που θα στεγάσει τις 43 οικογένειες ήτο όχι μόνο ανεπαρκής αλλά και πλήρης ακαθαρσιών, εξαιρουμένων των κονακίων.

Την επομένην επιδόθησαν στον καθαρισμόν στάβλων, αχυρώνων και αποθηκών, και όταν το έργο τελείωσε παρουσία όλων των φαμιλιών έγινε η κλήρωσης των χώρων. Έτσι λοιπόν αρχίζει η επόμενη μέρα, έτσι αρχίζει η ζωή κάτω από συνθήκες δύσκολες, όμως ο φίλεργος και πεισματάρης Πόντιος δίνει τη μάχη και την κερδίζει. Μαζί με τις άλλες ομάδες που καταφθάνουν στο Τσαλί- Τσιφλίκ γεμίζει ζωή, ελπίδα, προσδοκία."

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 1922
Επίθετο	Όνομα	Άτομα		Καταγωγή
Παπαδόπουλος	Κυριάκος	3		ΣιχτορμήΑργυρούπολης
>>	Αβραάμ Θ.	4		>>
>>	Χαρίτων Θ.	3		>>
>>	Χαρίτων Σ.	4		>>
>>	Χαράλαμπος	2		>>
>>	Ισαάκ Σ.	2		>>
>>	Αριστείδης Σ.	1		>>
Παυλίδης	Παύλος	2		>>
Σιταρίδης	Δημήτριος	3		>>
>>	Χαράλαμπος	3		>>
>>	Βασίλειος	3		>>
>>	Λαυρέντιος	3		>>
Στεφανίδης	Γεώργιος	3		>>
>>	Δημήτριος	4		>>
>>	Ιωάννης	3		>>
Αποστολίδης	Απόστολος	2		>>
Ευσταθιάδης	Ευστάθιος	3		Τσιογκάρ  Αργυ/πολης
>>	Κυριάκος	5		>>
>>	Θεμιστοκλής	3		>>
>>	Γεώργιος Α.	5		>>
Αθανασιάδης	Κων/νος	2		Σουλαμίς  Αργυ/πολης
>>	Λάζαρος	4		>>
>>	Γεώργιος Γ.	7		>>
>>	Γεώργιος Α.	6	>>
>>	Δημήτριος Σ.	3	>>
>>	Αριστείδης Π.	3	>>
>>	Βασίλειος Γ.	2	>>
>>	Κοσμάς Ισαάκ	2	>>
Μιχαηλίδης	Μιχαήλ	3	>>
Γεωργιάδης	Αναστάσιος	2	>>
Πετανίδης	Ηλίας	2	Χαμά Αργυρούπολης
Στυλιανίδης	Ελευθέριος	4	Γιαούπ
Γεωργιάδης	Αναστάσιος Ι.	4	Καστρικέτα Αργυ/πολης
Ακριτίδης	Γρηγόριος	3	Καρμούτ Αργυ/πολης
Κωνσταντινίδης	Κων/νος(Ποτσής)	1	>>
Σπυριδόπουλος	Ευθύμιος	2	Γετουρμάζ Αργυ/πολης
Σπυριδοπούλου	Γεσθημανή	2	>>
Αργυρόπουλος	Αδάμ	5	Καράκαγια  Αργυ/πολης
Μελανίδης	Χαράλαμπος	5	Τσιμερά Αργυρούπολης
Ανδρεάδης	Στάθης	1	Κάρς Καύκασος
Ζελελίδης	Μιχαήλ	2	Κιουτούμ

 Eπόμενη μέρα...
14 Ιουνίου 1922. Η ζωή αρχίζει το πρώτο ξεκίνημά της στο Τσαλί -Τσιφλίκ. Έχουν τακτοποιηθεί όπως-όπως από στέγαση, οι έποικοι της πρώτης ομάδας και είναι η σειρά της νοικοκυράς να δείξει όσο γίνεται καλύτερα την παρουσία της στη νέα πατρίδα, στη ζωή που αρχίζει με πόνο στην καρδιά και δάκρυα στα μάτια. Καμαρώνει τα λιγοστά νοικοκυριά της που της θυμίζουν ποντιακή πατρίδα προγόνους, κρατεί στα χέρια της την άγια εικόνα που με πολλή συγκίνηση θυμάται την ώρα που την έπαιρνε από το πατρικό εικονοστάσι, για να την έχουν μαζί τους φύλακα και προστάτη στις δύσκολες μέρες της συμφοράς.

Η αποστολή των ανδρών σε τούτες τις μέρες πού δοκιμάζεται η φιλεργία, το θάρρος, η απόφαση, τον θέλει σκληροτράχηλο, με υπομονή και επιμονή, ξεκομμένο από αντιπαραγωγικούς συναισθηματισμούς, με θέληση για δημιουργία και κύρια με ιεράρχηση των προβλημάτων, που θα αντιμετωπίσει στην προσπάθειά του ν' αναστηλώσει την ρημαγμένη οικονομία του, ζωή και πατρίδα.  Έτσι για λίγο, κρύβουν στα τρίσβαθα της ψυχής τους όλο το μαρτύριο του ξεπατρισμού, όλα όσα τους μάτωσαν τη περηφάνια, την φιλοπατρία, όσες ταπεινώσεις και δοκιμασίες γνώρισαν, ότι τους πλήγωσε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Ένας και μοναδικός είναι ο στόχος, πώς θα κερδιθεί η ζωή, πώς θα ξαναφτιάξει το ρημαγμένο νοικοκυριό του. Με την πυξίδα της γνώσης οι Τσαλιώτες αρχίζουν τον αγώνα της δημιουργίας, ξεπερνούν τις δύσκολες συγκυρίες, φτώχεια, κακό κλίμα, ελονοσία που αποδεκατίζει οικογένειες και κύρια τα νεογέννητα παιδιά τους. Έτσι πολύ γρήγορα τα πρώτα ελπιδοφόρα σημάδια δείχνουν πως ο αγώνας κερδήθηκε, η άνοιξη τραγούδησε το ωσαννά της δημιουργίας. Το καινούργιο χωριό που τόσο γρήγορα στήθηκε γέμισε από παιδικές φωνές, από χαρές και τραγούδια, από την μυριόλαλη μελωδία της λύρας που χαιρετά με τη σειρά της, τη μεγαλοσύνη των ανθρώπων . Μακάρι να μπορούσε η φτωχή γραφίδα μου να φωτίζει όσο αξίζει η προσφορά τους στον τόπο, στην προγονική πατρίδα, σ' όλους εμάς που γίναμε κληρονόμοι της δικής τους δημιουργικής ζωής. 

ΠΗΓΗ:

Μορφωτικός Σύλλογος Αργυρουπόλεως (Μαυροτόπου) Δράμας η «Αναγέννησις».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ... " ΑΠΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΠΟΝΤΟΥ ΣΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΔΡΑΜΑΣ "